Czujniki ruchu i zmierzchu

Dzięki czujnikom ruchu i zmierzchu oświetlenie zewnętrzne lub wewnętrzne uruchamia się automatycznie – po zapadnięciu zmroku lub wykryciu ruchu. Ich działanie odstrasza intruzów, ponieważ gdy ktoś zbliży się do czujnika, światło zostanie zapalone. Co więcej, czujniki pozwalają skutecznie oszczędzać energię, bo żarówki palą się jedynie w określonych sytuacjach.

Czujnik ruchu

Czujnik ruchu zapala światło za każdym razem, gdy ktoś znajduje się w jego zasięgu. Najczęściej montuje się go w pobliżu wejścia (uruchamia lampy nad drzwiami wejściowymi) lub przy bramie wjazdowej. Ze względu na sposób działania, można wyróżnić pasywne czujniki ruchu (PIR) oraz aktywne (MW).

• Aktywne czujniki ruchu (radarowe, mikrofalowe) – wykorzystują fale elektromagnetyczne (mikrofale) lub ultradźwięki, które odbijają się od przedmiotów. Poruszający się obiekt zniekształca fale; po zarejestrowaniu zakłóceń, czujnik się uruchamia. Fale emitowane przez niektóre czujniki mogą przenikać przez cienkie ściany (z płyt g-k) lub drzwi. Warto zwrócić na to uwagę, ponieważ dla niektórych osób automatycznie włączające się światło jest zaletą, dla innych – niekoniecznie. Czujniki aktywne są bardzo czułe. Mogą wykryć nawet unoszącą się w powietrzu muchę.
• Pasywne czujniki ruchu – nie nadają żadnych sygnałów, a jedynie odbierają te napływające z otoczenia. Działają na podczerwień, wykrywają ruch w oparciu o różnicę temperatur. Żywy organizm (człowiek lub zwierzę) wytwarza ciepło (fale podczerwone), a czujnik je rejestruje. Oczywiście i w tym przypadku urządzenie można „zmylić”, np. gdy przy ścianie z czujnikiem zaparkuje samochód, który ma rozgrzany silnik. Urządzenia pasywne pracują najlepiej wówczas, kiedy różnice temperatur są znaczne.
• Dualne czujniki ruchu – wykorzystują obydwa wspomniane wcześniej sposoby wykrywania ruchu. Czujnik uruchamia się dopiero wówczas, gdy w polu jego działania znajdzie się obiekt (człowiek) cieplejszy od otoczenia i gdy fale elektromagnetyczne zostaną zakłócone. Dzięki temu liczba „fałszywych alarmów” spada do minimum.

Urządzenia można również podzielić ze względu na sposób montażu: natynkowe, podtynkowe, sufitowe i montowane w puszce.

Czujnik zmierzchu

Czujnik zmierzchu włącza i wyłącza oświetlenie wtedy, gdy natężenie światła słonecznego spada poniżej zadanego poziomu. Czujniki zmierzchowe mają nieco inne zastosowanie niż czujniki ruchu, choć najczęściej jedne i drugie się uzupełniają. Czujki zmierzchowe mogą być wyposażone w opóźniacz czasowy – dzięki temu uruchomią się dopiero po określonym czasie trwania mroku. Niektóre modele mają sondę, ułatwiającą podłączenie ich do systemu oświetlenia, lub zegar, umożliwiający precyzyjne ustawienie czasu aktywności czujnika.

Czujniki zmierzchowe zazwyczaj montuje się na zewnątrz, w miejscu o nieograniczonym dostępie do światła dziennego. Zainstalowane wewnątrz, mogą pracować gorzej, ze względu na to, że przez okna wpada mniej światła. Poza tym lampy mogą zakłócać działanie takich czujników.

Najważniejsze parametry czujników ruchu i zmierzchu

W czujnikach na ogół można regulować trzy parametry: zasięg, natężenie światła oraz czas reakcji.

• Pole działania czujnika – zasięg można regulować za pomocą przesłon lub naklejek (dostarczanych przez producenta), elektronicznie albo mechanicznie – obracając odpowiednie pokrętło.
• Natężenie światła – ten parametr można regulować nie tylko w czujnikach zmierzchu, lecz także czujnikach ruchu. Dzięki temu zadziałają wyłącznie wówczas, gdy ktoś znajdzie się w polu ich działania, a wokół panuje mrok. Jeśli jest jasno – czujnik nie zapali światła.
• Czas reakcji – czyli jak długo światło ma się palić, gdy czujnik przestanie wykrywać ruch.

Wszystkie parametry czujników ruchu i zmierzchu są opisane w dokumentacji technicznej, z którą należy się zapoznać przed zakupem urządzenia. Na sprawność ich działania wpływają również sposób i miejsce montażu. Czujniki muszą znajdować się na określonej wysokości. Dobierając odpowiednie urządzenie, zawsze należy zwrócić uwagę na to, czy będzie montowane wewnątrz, czy na zewnątrz. Zjawiska takie jak śnieg, mgła lub deszcz, mogą zakłócić działanie czujników. W pomieszczeniach czujniki ruchu mogą pracować gorzej ze względu na obecność grzejników lub klimatyzatorów.