Piły ukosowe

Urządzenia do cięcia pod określonym kątem są bardzo przydatnym elementem wyposażenia przydomowych, ale i profesjonalnych warsztatów. Piły ukosowe (ukośnice, kapówki), bo o nich mowa, nie są przeznaczone do konkretnego rodzaju materiału (drewna, metalu czy innych). Wszystko jest w tym przypadku kwestią zamontowania odpowiedniego osprzętu (tarcze tnące) i ustawienia właściwych parametrów narzędzia. Zgodnie ze swoją nazwą, piły ukosowe pozwalają na bardzo dokładne cięcie pod zadanym kątem.

Jak dobrać odpowiednią piłę ukosową?

Ukośnice spełniają oczekiwania zarówno amatorów, którzy korzystają z takiego urządzenia okazjonalnie, jak również pracowników profesjonalnych warsztatów stolarskich. Warunkiem jest dobranie piły ukosowej o odpowiednich parametrach technicznych. Na co zwrócić uwagę przed zakupem?

Tarcze tnące – to element tnący piły ukosowej. Ostrza (tarcze) dołączone są do urządzenia. Stanowią jednak część eksploatacyjną, którą – w miarę zużywania, należy wymienić. Tępe ostrza znacznie pogarszają jakość i precyzję cięcia. Dodatkowo warto mieć kilka zamiennych tarcz przeznaczonych do cięcia różnych materiałów.

O czym pamiętać, kupując tarcze do piły ukosowej? Przy wymianie ostrza należy pamiętać o zachowaniu parametrów technicznych tarczy (średnica otworu i szerokość tarczy). Warto też wiedzieć, że tarcze z mniejszą ilością zębów tną szybciej, lecz ze słabszą precyzją. W celu zapewnienia maksymalnej dokładności cięcia, najlepiej nabyć tarcze przeznaczone typowo do danego materiału (PVC, drewna, metalu etc.). Tarcze uniwersalne nie zapewniają takiej jakości pracy.

Kąt cięcia – każda ukośnica pracuje w zakresie 45 do 90 stopni. W przypadku bardziej skomplikowanych kształtów i konieczności wykonania cięcia pod skosem z dwóch stron, ciętą powierzchnię należy odwrócić lub zastosować ukośnicę dwustronną, która podczas jednego cyklu wykonuje nacięcia po obydwu stronach. Jej zakup wiąże się jednak z większym wydatkiem.

Prędkość obrotowa silnika piły ukosowej – każdy z materiałów, ze względu na zróżnicowaną twardość, wymaga innych warunków do obróbki. Jeżeli ukośnica ma ciąć głównie materiał twardy, jej prędkość obrotowa powinna wynosić co najmniej 5000 obrotów na minutę. Cięcie materiałów miękkich, np. aluminium, wymaga mniejszej prędkości obrotowej. Przy pracy z różnymi materiałami przydatna jest możliwość regulacji obrotów piły.

Typ silnika – tu warto wiedzieć, że silniki bezszczotkowe (indukcyjne) są trwalsze od silników szczotkowych.

Posuw – pozwala ciąć szersze materiały, jednocześnie stabilizując je i tym samym ułatwiając pracę. Do cięcia mniejszych elementów nie jest konieczny.

Odchylenie – funkcja pozwalająca na cięcie jednocześnie pod dwoma kątami, za sprawą ustawionej pod określonym kątem i jednocześnie obracającej się na stole głowicy tnącej. Opcja ta przydaje się do tworzenia bardziej skomplikowanych form, m.in. elementów meblarskich. Obecność tej funkcji wpływa na wyższą cenę urządzenia, więc warto się zastanowić, czy na pewno jest ona w danym przypadku niezbędna.

Dodatkowy osprzęt – oprócz dodatkowych tarcz do cięcia, w niektórych piłach ukosowych znajdują się uchwyty i zaciski stabilizujące cięty element, oświetlenie ułatwiające pracę w niedoświetlonych miejscach (przy pracy każdą piłą należy zachować wyjątkową ostrożność, szczególnie w trudnych warunkach), wskaźniki laserowe ułatwiające dokładne cięcie elementów o większych powierzchniach oraz funkcja anty-restart, zabezpieczająca przed przypadkowym uruchomieniem. Niektóre urządzenia posiadają zintegrowane z osłonami systemy odsysania wiórów, co pozwala na zminimalizowanie zapylenia w trakcie pracy.

Ukośnica akumulatorowa czy podłączana do gniazdka?

Elektronarzędzia akumulatorowe mają jedną podstawową zaletę – mobilność. Jeśli jest to w jakiejś pracy niezbędne, wybiera się opcję akumulatorową. Piła ukosowa zasilana z akumulatora radzi sobie z niewielkimi, podstawowymi pracami: przycinaniem małych desek, kantówek, profili etc. Dodatkowy akumulator pozwala na wydłużenie czasu jej pracy. Część urządzeń akumulatorowych posiada również hamulec elektryczny, który zatrzymuje tarcze natychmiast po wyłączeniu zasilania.

Pilarka ukosowa – z posuwem czy bez?

Posuw pozwala na wysunięcie ukośnicy, co umożliwia prace ze znacznie szerszymi materiałami, a w przypadku dość krótkich elementów, nawet na wykonywanie cięć wzdłużnych. Cięcia robione pilarką z posuwem są bardzo powtarzalne i precyzyjne, ponieważ opisywany tu element pomaga stabilniej utrzymać opracowywany materiał. Posuw pozwala także na wykonywanie nacięć o określonej głębokości – jego brak uniemożliwia takie działania.

Jaką tarczę do ukośnicy wybrać?

Dobór tarczy do ukośnicy zależy od kilku czynników. Należy dostosować do urządzenia przede wszystkim rozmiar tarczy, czyli jej zewnętrzną średnicę, jak i średnicę otworu mocującego. Do obrabianego materiału należy zaś dobrać szerokość i liczbę zębów tarczy, ich kształt oraz kąt natarcia. Ważne jest też wzięcie pod uwagę rodzaju prac – czy zamierza się pracować zgrubnie, czy raczej planuje się uzyskać precyzyjny efekt. Od tego będzie zależał m.in. kąt natarcia zębów tarczy (prace zgrubne to zwykle duży kąt natarcia, zaś cięcia o czystych krawędziach potrzebują jak najmniejszego). Tarcze zawsze należy więc dobierać indywidualnie.

Czy ukośnicą do drewna można ciąć metal?

To zależy – niektóre modele ukośnic do drewna można stosować także do cięcia metalu, inne nie. Tego typu kwestię zawsze należy sprawdzić w opisie, jaki do urządzenia dodał producent. Należy pamiętać o konieczności dobrania odpowiednich tarcz – inne stosuje się do pracy z drewnem, odmienne do obróbki metalu.

Na co należy szczególnie uważać podczas prac z pilarką ukosową?

Ukośnica nie powinna być narażona na wilgoć i bezpośrednie działanie wody. Należy też zadbać o odpowiednie oświetlenie stanowiska pracy oraz usunąć z jego otoczenia elementy łatwopalne. Trzeba bowiem pamiętać, że podczas prac z pilarką ukosową mogą pojawić się iskry, co mogłoby grozić wybuchem. Podczas prac ważne jest też korzystanie z odzieży ochronnej jak np. rękawiczek, nauszników, masek czy okularów ochronnych. Urządzenie powinno się trzymać z dala od dzieci oraz dodatkowo pamiętać o wszystkich innych wskazaniach, które na ogół dotyczą prac z elektronarzędziami.

Jak bezpiecznie przenieść ukośnicę?

Ukośnicy nigdy nie powinno się chwytać za osłonę ostrza czy inny element mechanizmu roboczego. Urządzenie należy podnosić za specjalnie stworzone uchwyty lub zewnętrzne krawędzie podstawy. Należy używać do tego obu rąk i zachować dużą uważność. Co istotne, przed przenoszeniem sprzętu zawsze trzeba sprawdzić, czy głowica została zablokowana w pozycji opuszczonej, a w przypadku ukośnic z przesuwem – czy zablokowano także szyny suwakowe. Jest to niezwykle istotne dla bezpieczeństwa.