Tunele foliowe i szklarnie ogrodowe

Foliowe tunele i szklarnie ogrodowe cieszą się dużą popularnością, ponieważ stwarzają możliwość uprawy roślin ciepłolubnych. Powstający w takich konstrukcjach mikroklimat zapewnia obfite plony. Taka uprawa wymaga jednak znacznej uwagi i nakładów pracy, które wiążą się z budową tunelu czy szklarni i późniejszym utrzymaniem określonej temperatury oraz wilgotności wewnątrz konstrukcji. Szklarnia ogrodowa czy tunel foliowy – co sprawdza się lepiej?

Tunele foliowe

Tunel foliowy nie utrzymuje stałej temperatury, ale ją podnosi, przyspieszając tym samym dojrzewanie roślin (nawet o kilka tygodni). Sprawdza się w przypadku upraw bardziej wymagających gatunków, najczęściej warzyw. Tunele foliowe królują na działkach i w niewielkich ogrodach przydomowych. Są łatwe w montażu, mają lekką konstrukcję i atrakcyjną cenę (w porównaniu ze szklarnią). Duże zróżnicowanie wielkości i kształtu pozwala dopasować odpowiedni tunel do każdej powierzchni i różnych potrzeb. Co więcej, stosunkowo prosty montaż i demontaż umożliwiają, w razie potrzeby, sprawną zmianę lokalizacji tunelu.

Na co zwrócić uwagę, kupując lub robiąc tunel foliowy?

Modele tuneli różnią się rozmiarami, technologią wykonania, kolorem użytej folii i wieloma innymi detalami, które mają konkretne znaczenie. Które parametry tunelu foliowego są najważniejsze?

Rodzaj materiału użytego w konstrukcji – rama tunelu foliowego może być metalowa lub wykonana z tworzywa. Ten drugi rodzaj złożony jest z rurek PE, PVC lub PP. Ich zaletą jest lekkość, łatwość czyszczenia oraz odporność na korozję. Konstrukcja na bazie rurek stalowych jest bardziej trwała, wytrzymała i stabilna. Jej wadą jest natomiast duży ciężar, ryzyko pojawienia się korozji (choć tu rozwiązaniem problemu może być szkielet z rurek ocynkowanych) i wyższa cena.

Wysokość tunelu foliowego – niskie tunele mają do 1,5 m wysokości, wysokie – minimum 1,8 m. Te pierwsze stanowią jedynie rodzaj osłony dla roślin na krótki czas, ponieważ nie ma wewnątrz nich możliwości prowadzenia jakichkolwiek prac ogrodniczych. W tunelach wysokich można się swobodnie poruszać, co umożliwia regularną pielęgnację roślin.

Szerokość tunelu – niewielkie tunele mają około 3 m szerokości. Przyjmuje się, że grządka pod osłoną ma średnio 1,2 m szerokości. Pozostała przestrzeń zapewnia swobodny do niej dostęp oraz miejsce na rozrost roślin.

Rodzaj folii wierzchniej – tunele buduje się z folii perforowanej lub folii bez perforacji. Perforacja zapewnia pożądaną cyrkulację powietrza, ale w związku z tym nieco trudniej utrzymać wewnątrz odpowiednie dla roślin temperaturę i wilgotność. Folia bez perforacji szybko się nagrzewa, dlatego tunel, który jest nią pokryty, wymaga regularnego wietrzenia. Taka folia polecana jest raczej do tunelu wyposażonego w okna, które pozwalają na stały dopływ powietrza.

Kolor folii tunelu – biały lub zielony. Biała folia gwarantuje roślinom w tunelu naturalną barwę światła i lepsze doświetlenie. Folia zielona mocniej się nagrzewa i zapewnia cieniowanie roślinom wrażliwym na poparzenia słoneczne.

Szklarnie ogrodowe

Decyzja o budowie czy kupnie szklarni podyktowana jest zwykle wielkością planowanych upraw oraz rodzajem roślin, które mają być hodowane. Ważny jest również budżet – koszty szklarni ogrodowych są znacznie wyższe niż koszty postawienia tunelu foliowego.

Co jednak ważne, miłośnicy upraw ciepłolubnych, nieposiadający przydomowego ogrodu, mogą zdecydować się na balkonowe miniszklarenki i również cieszyć się z własnych plonów.

Jak wybrać lub zbudować odpowiednią szklarnię ogrodową?

Decydując się na trwałą konstrukcję i postawienie szklarni w ogrodzie, należy ocenić zapotrzebowanie roślin na światło i ciepło. Na tej podstawie można ustalić lokalizację szklarni oraz kwestię ogrzewania. Budowa nieogrzewanej, prostej szklarni zajmuje niewiele czasu i jest znacznie tańsza od szklarni ogrzewanej – czasochłonnej i kosztownej, ale pozwalającej za to na zapewnienie roślinom maksymalnego komfortu. Co jeszcze warto wiedzieć?

Szklarnia metalowa czy aluminiowa – praca z profilami aluminiowymi jest łatwa i szybka. Metal jest znacznie cięższy od aluminium, ale daje dużą stabilność całej konstrukcji. Stalowy szkielet lepiej sprawdza się w sytuacji dużego obciążenia całej powierzchni – w przypadku szklarni większych metrażowo, tych z dużą ilością półek wewnątrz.

Fundamenty – ciężka, stała konstrukcja wymaga solidnej podstawy. Może być dodana w komplecie ze szklarnią do samodzielnego montażu, lecz można także wykonać ją we własnym zakresie – na całym obwodzie szklarni lub jako podparcie punktowe.

Pokrycie szklarni – powinno być jak najbardziej przezroczyste, trwałe oraz słabo przewodzić ciepło. Najczęściej wykorzystywane są w takich konstrukcjach szkło i tworzywo sztuczne (płyty z poliwęglanu, tworzące tzw. szklarnię poliwęglanową).

FAQ

Jaki wybrać tunel foliowy – zielony czy biały?

Kolor tunelu foliowego nie jest wyznacznikiem jego jakości. Niektórzy producenci oferują tunele wzmocnione w kolorze zielonym, inni zaś wzmacniają te o barwie białej – nie ma generalnej zasady. Odcienie mogą jednak świadczyć o stopniu stabilizacji przeciwko promieniowaniu UV. Kluczowe będą tu konkretne oznaczenia, a przypisane im barwy ułatwiają identyfikację (UV 2 – odcień niebieski, mówi o wytrzymałości danej folii przez 2 sezony; UV 3 – żółty, wytrzyma przez 3 sezony; UV 4 – zielony, 4 sezony; UV 5 – różowy, 5 sezonów). Decydując się na zakup tunelu, warto zwrócić uwagę na odporność folii na wodę, jej gramaturę, elastyczność, perforacje lub ich brak – nie są to jednak cechy zależne od koloru.

Czy na tunel foliowy potrzebne jest zezwolenie?

Wszystko zależy od charakteru konstrukcji. Jeśli tunel nie jest połączony z gruntem na stałe, po sezonie jest rozmontowywany, a także nie posiada we wnętrzu żadnych instalacji (np. światła czy ogrzewania), nie jest uznawany za budowlę. Takie konstrukcje nie potrzebują pozwolenia czy zgłoszenia. Należy jednak pamiętać, że w przypadku tuneli ustawianych na terenie ogródków działkowych mogą obowiązywać wewnętrzne regulaminy, oparte o inne wytyczne. Jeżeli tunel lub szklarnia ogrodowa mają być ustawione na stałe, rośliny nie są uprawiane w nich bezpośrednio w gruncie lub np. jest do nich podłączony prąd – wtedy uzyskanie określonych pozwoleń jest konieczne.

Gdzie ustawić tunel foliowy?

Wiatr wpływa niekorzystnie na stabilność konstrukcji oraz utrudnia utrzymanie we wnętrzu optymalnej temperatury. Równie ważne jednak, jak osłonięcie tunelu od wiatru, jest umiejscowienie go w odpowiednio nasłonecznionej przestrzeni. Należy znaleźć kompromis. Warto ustawić tunel np. obok ściany budynku czy krzewów, które zadziałają jak naturalna osłona. Nie może być to jednak zbyt zacienione miejsce, np. w otoczeniu większych drzew.

Jak ogrzać tunel foliowy bez dodatkowych inwestycji?

Jest możliwe w pełni darmowe ogrzanie tunelu foliowego. Jedną z opcji jest ustawienie w nim kompostownika. Resztki, które się w nim znajdują, ulegają rozkładowi, a to wytwarza energię cieplną. Dodatkowym sposobem jest umiejscowienie we wnętrzu tunelu foliowego tzw. obiektów zatrzymujących oraz uwalniających ciepło (np. dużych kamieni). Charakteryzują się powolnym oddawaniem temperatury otoczeniu, co pozwala utrzymać określoną ciepłotę przez dłuższy czas.