Choinka w doniczce – jak wybrać odpowiednie drzewko?

Panuje przekonanie, że drzewka sprzedawane w doniczkach są bardziej ekologiczne niż choinki cięte, ponieważ po Świętach (a w zasadzie na wiosnę) będzie je można wysadzić do gruntu i staną się ozdobą naszego ogrodu czy działki. Jest to możliwe tylko pod warunkiem, że choinka taka od początku była uprawiana w pojemniku i została odpowiednio zahartowana zarówno przed wstawieniem do mieszkania, jak i po okresie świątecznym (kiedy umieszczamy ją w chłodniejszym miejscu, gdzie przebywa aż do wiosny).

Drzewko w doniczce nie może stać w domu zbyt długo, ponieważ zostanie wtedy zaburzony zimowy stan spoczynku i ruszą procesy wegetacyjne – taką roślinę będzie można wysadzić do gruntu dopiero późną wiosną, kiedy miną już groźby przygruntowych przymrozków (druga połowa maja). W przeciwnym razie „choinka” będzie narażona na przemarznięcie.

Jeżeli chcemy na wiosnę posadzić drzewko w ogrodzie powinniśmy kupować choinki hodowane w donicach z pełną bryłą korzeniową, a unikać roślin, które były uprawiane w gruncie, a przed Świętami zostały wykopane i umieszczone w pojemnikach. Po wykopaniu iglaków z ziemi ich korzenie są bardzo mocno przycięte, co uniemożliwia ich ponowną uprawę w gruncie – roślina pozbawiona korzeni usycha i po pewnym czasie nadaje się tylko do wyrzucenia.

Sprzedawane choinki w doniczkach są z reguły droższe niż drzewka cięte. Można zapłacić więcej, jeśli mamy pewność, że drzewka były prawidłowo uprawiane i jest szansa, że przyjmą się w gruncie. Jednak jeśli pojawiają się wątpliwości co do jakości roślin – lepiej nie przepłacać i kupić choinkę ciętą ze specjalnej hodowli. Po Świętach będzie można ją oddać (często za darmo) w specjalnym punkcie zbioru odpadów selektywnych, a potem zostanie przerobiona na kompost.

Na choinkę w doniczce nadają się takie gatunki, które będą prezentować się ładnie zarówno w domu w czasie Świąt, jak i potem w ogrodzie. Najlepiej wybrać świerk serbski oraz świerk kłujący – mają ładny pokrój i mogą rosnąć w ogrodzie. Świerk pospolity nadaje się bardziej na choinkę ciętą. Jednym z piękniejszych drzewek bożonarodzeniowych jest także jodła kaukaska, jednak gatunek ten może być uprawiany tylko w cieplejszych rejonach naszego kraju – w zimniejszych rejonach przemarza. Na choinki w doniczce lepiej wybierać mniejsze egzemplarze, które mają większe szanse na to, aby przyjąć się w gruncie.

Świerk serbski

Świerk serbski (Picea omorica) w naturze rośnie na Bałkanach (Serbia, Bośnia). Ma wąski, strzelisty pokrój, jest to najwęższy ze wszystkich świerków, za to jego igły są najmniej kłujące. Drzewko to ma ciekawy kształt: gałęzie boczne są łukowato wygięte i mają podniesione wierzchołki. Gałęzie przewieszone są charakterystyczne dla starszych egzemplarzy. Świerk serbski rośnie szybko i może dorastać do 30 m wysokości, roczne przyrosty to nawet 1 m. Dlatego nadaje się do posadzenia tylko w dużych ogrodach. Dobrze wygląda posadzony pojedynczo oraz w grupach jednogatunkowych. Nadaje się także na szpalery i nieformowane żywopłoty.

Świerk kłujący

Świerk kłujący (Picea pungens) inaczej zwany jest świerkiem srebrnym. Wywodzi się z Gór Skalistych z Ameryki Północnej. Świerk kłujący w naturze dorasta do 30–40 m wysokości, a średnica jego pnia może wynosić 1,5 m (roczne przyrosty to nawet 50 cm). Odmiany uprawne są zdecydowanie niższe (do 15–20 m), są także odmiany karłowe. Drzewa te mają smukłe i gęste korony o stożkowatym kształcie, a ich konary często są poziomo ułożone. Drzewko to ma sztywne i silnie kłujące igły, które pokryte są woskiem. W zależności od odmiany igły świerka kłującego mogą mieć odcień srebrzystoniebieski (np. 'Argentea') lub niebieskozielony (np. 'Glauca'). W przydomowych ogrodach uprawiane są przede wszystkim niższe i wolniej rosnące odmiany świerka kłującego, które cenione są za gęsty, zwarty, stożkowaty pokrój i srebrzystoniebieskie zabarwienie igieł. Drzewa te najpiękniej prezentują się posadzone pojedynczo na trawniku, można je także sadzić z innymi roślinami iglastymi o odmiennym pokroju i zabarwieniu igieł. Odmiany miniaturowe nadają się na skalniaki i wrzosowiska, a także do uprawy w pojemniku.

Jodła kaukaska

Jodła kaukaska (Abies nordmandiana) inaczej zwana jest jodłą normandzką. Jej środowiskiem naturalnym są góry Kaukazu oraz północno-zachodnia Turcja. Plantacje tego gatunku znajdują się głównie w Kanadzie oraz w krajach skandynawskich, ponieważ panują tam odpowiednie warunki klimatyczne. Jodły kaukaskie preferują dużą wilgotność powietrza, nie tolerują za to mrozów i wysokich temperatur w okresie letnim. Nasz klimat nie sprzyja uprawie jodeł kaukaskich na dużą skalę. Jodła kaukaska ma długie, szerokie, ciemnozielone igły oraz gęsty i regularny pokrój. Jodły mają korzeń palowy, który często jest uszkadzany w momencie wykopywania z gruntu. Im mniejszy egzemplarz jodły kaukaskiej, tym większa pewność, że roślina ta stanie się ozdobą naszego ogrodu.

Hartowanie choinki w doniczce

Drzewko uprawiane w doniczce na dworze najlepiej kupić około dwa tygodnie przed Świętami. Kupionych w doniczce drzewek nie przesadzamy. Drzewka takie nie mogą być zbyt wysokie (ok. 1–1,5 m) i powinny rosnąć w stosunkowo dużych donicach. Na kilka dni należy je umieścić w pomieszczeniu, gdzie panuje temperatura około 5°C, a następnie przenosimy drzewko na kilka dni w miejsce, gdzie jest około 10°C (np. do piwnicy, garażu czy na werandę). Po tym czasie możemy już wnieść choinkę do mieszkania.

Jak dbać o choinkę w doniczce?

W domu nie może być zbyt ciepło – optymalna temperatura to około 20°C. Drzewko ustawiamy z daleka od wszelkich źródeł ciepła (grzejniki, piecyki, kominki). Nie możemy dopuścić do przesuszenia podłoża w doniczce, a do podlewania używajmy odstanej wody o temperaturze pokojowej. Choinkę warto też zraszać co jakiś czas.

Aby roślina w doniczce zbyt wcześnie nie weszła w okres wegetacyjny, nie trzymajmy jej w domu dłużej niż 7–10 dni. Trzymana zbyt długo w ciepłym pomieszczeniu zacznie wypuszczać nowe pędy i trzeba ją będzie przechować w domu aż do późnej wiosny.

Aby nie uszkodzić pędów choinki, należy dobrać odpowiednie ozdoby choinkowe. Standardowe lampki choinkowe z reguły wydzielają bardzo dużo ciepła, warto więc na choince zawiesić światełka LED, które się nie nagrzewają. Ilość ozdób choinkowych trzeba dostosować do wielkości drzewka i grubości gałązek – zbyt wiotkie pędy mogą się nieestetycznie powyginać, lub nawet połamać.

Sadzenie choinki do gruntu

Po Świętach drzewko w doniczce (które nie ruszyło z wegetacją) należy ponownie zahartować, aby przygotować je do zimniejszych warunków. W tym celu umieszczamy je na kilka dni w coraz chłodniejszym miejscu – początkowo w pomieszczeniu gdzie jest około 10°C, potem wystarczy 5°C. Roślinę do gruntu wysadzamy wczesną wiosną. Jeśli choinka rozpoczęła wegetację, to w ogrodzie można ją będzie posadzić dopiero wtedy, gdy będziemy mieć pewność, że nie wystąpią już wiosenne przymrozki (np. w maju).