Przycinamy drzewka owocowe
Koniec stycznia, luty i marzec to czas, kiedy należy przyciąć drzewka owocowe w naszych ogrodach. Regularne przycinanie poprawia wielkość i jakość owoców, a także pozytywnie wpływa na wygląd i prawidłowy wzrost drzewek. Każdy gatunek tniemy nieco inaczej.
Wpływ cięcia prześwietlającego
Cięcie prześwietlające umożliwia dotarcie światła słonecznego do środka korony. Zbyt mała ilość światła (niedoświetlenie) powoduje nie tylko słabsze owocowanie, ale może też prowadzić do pojawiania się groźnych chorób grzybowych, którym sprzyja nadmierna wilgoć. Im więcej gałęzi, tym drzewa po deszczu dłużej schną i dochodzi do zalegania wody. Jeżeli światła jest zbyt mało, to wewnątrz korony nie zawiązują się pąki kwiatowe, co prowadzi do znacznego zmniejszenia ilości owoców. Natomiast regularne przycinanie sprzyja owocowaniu, ponieważ pobudza roślinę do wytwarzania odpowiedniej ilości pędów owoconośnych i dużego przyrostu młodych pędów, ma których rozwijają się owoce.
Przycinanie młodych i starszych drzew
Przycinanie wywiera duży wpływ na wzrost i wielkość roślin. Należy jednak pamiętać, że cięcie drzew ma ujemny wpływ na młode rośliny, ponieważ zmniejsza plon i wydłuża okres wchodzenia w owocowanie. Młodsze drzewa (5-6 lat) prześwietlamy umiarkowanie, ponieważ mają mniejszą objętość i promienie słoneczne łatwiej przenikają do środka korony. Jeśli chodzi o starsze i większe drzewa, to wymagają one silniejszego cięcia prześwietlającego. Regularne przycinanie starszych egzemplarzy wpływa na zmniejszenie ilości owoców, ale za to poprawia się ich jakość i wielkość. Duża ilość gałęzi i gęste korony powodują, że owocowanie jest obfite, ale owoce są małe i mogą być nieprawidłowo wykształcone.
Terminy i sposoby przycinania
Cięcie zimowe powinno być rozpoczęte na przedwiośniu (luty-marzec) i należy je zakończyć najpóźniej w kwietniu. Drzewa o koronach prawie naturalnych, czyli najbardziej popularne w amatorskiej uprawie, mają zbyt dużo konarów (od 8 do 14). Najbardziej optymalną ilością konarów jest 6 do 7. Przy cięciu prześwietlającym wycinamy gałęzie krzyżujące się, rosnące do środka korony, zwisające zbyt blisko ziemi oraz te, które pokładają się na sobie. Podczas corocznego cięcia prześwietlającego wycinamy około 10-20% pędów. Po cięciu korona może wydawać się nam rzadka, ale latem gdy pojawią się nowe przyrosty, drzewo ponownie się zagęści.
Przycinanie poszczególnych gatunków:
Jabłonie i grusze
Jabłonie i grusze, szczególnie odmiany silnie rosnące, tworzą bardzo wysokie korony. Drzewom o zbyt wzniosłych koronach należy skracać wierzchołki tak, aby korona drzewa nie przekraczała 2,5-3 metrów. Przy silniejszym cięciu na konarach pojawiają się silne pędy rosnące pionowo w górę, które potocznie nazywane są „wilkami”. Pędy te usuwamy co roku, ponieważ mogą powodować silne zagęszczenie i zacienienie korony. „Wilki” najlepiej usuwać latem, ponieważ cięte w tym okresie słabiej odrastają w roku następnym.
Śliwy i morele
Przycinanie i prześwietlanie śliw i moreli jest podobne jak w przypadku jabłoni i grusz. Wycinamy pędy krzyżujące się, zachodzące na siebie i rosnące do środka korony. Cięcie powinno być jednak mniej intensywne, zaleca się wycinanie około 10% pędów. Drzewa zbyt wysokie, rosnące powyżej 4 m, można skracać poprzez przycinanie wierzchołków. Odpowiedni termin cięcia to lato (po owocowaniu). Śliwy i morele można przycinać także na przedwiośniu (marzec).
Śliwy i morele formujemy tak, aby powstał jeden pień-przewodnik i klika w miarę rozrośniętych konarów. Przy tych gatunkach ważne jest, aby szczególnie na początku przy młodych drzewkach przyginać pędy. Śliwy tworzą dość wąskie korony, które zagęszczają się w środku i rosną pionowo do góry. Aby poprawić owocowanie i ulepszyć kształt korony, należy pędy boczne przyginać w taki sposób, by korona była bardziej rozłożysta, a pędy rosły bardziej poziomo. W tym celu na gałęziach można wieszać odważniki lub przywiązywać pędy do pnia elastyczną żyłką szkółkarską, naginając je ku dołowi.
Wiśnie
Drzewka te tworzą z natury formy krzaczaste i są stosunkowo mocno rozgałęzione. Pędy dość często zwisają aż do ziemi. Optymalnym terminem cięcia prześwietlającego dla wiśni jest lato, po zbiorze owoców. Ale można też przycinać wiśnie na przedwiośniu (marzec). Cięcie prześwietlające polega na wycięciu kilku lub kilkunastu pędów w taki sposób, aby do środka korony lepiej dochodziło światło i powietrze. Podobnie jak przy innych gatunkach, wycinamy gałęzie krzyżujące się oraz te, które rosną w kierunku środka korony. U wiśni wycinamy też gałęzie rosnące tuż nad ziemią. Wiśnia również jest bardzo wrażliwa na zakażenia, dlatego wszystkie większe rany należy posmarować maścią ogrodniczą. Wiśnie owocują zarówno na krótkopędach, jak i na długopędach.
Brzoskwinie
Cięcie i formowanie brzoskwiń jest bardziej specyficzne, ponieważ drzewa te owocują najlepiej na zeszłorocznych przyrostach. Brzoskwinia jest stosunkowo mało odporna na mróz i choroby. Coroczne cięcie polega na przycinaniu starszych pędów w odległości 1 cm od konaru. Z pozostawionej części pędu wiosną wyrosną nowe gałęzie, na których w roku następnym pojawią się owoce. Natomiast z pędów zeszłorocznych wycina się gałęzie chore, uszkodzone i najsłabsze. Zostawiamy pędy najsilniejsze, przycięte do około 40 cm długości. Jeśli brak pędów zeszłorocznych lub pędy te przemarzły, pozostawiamy pędy zdrowe i najsilniejsze i także skracamy je do około 40 cm długości.