Jadalne kwiaty popularnych roślin

Owoce, liście, łodygi, korzenie i bulwy – to powszechnie znane i cenione części roślin, które nadają się do jedzenia. Jednak mało kto zdaje sobie sprawę, że jadalne są także kwiaty. I nie chodzi tu tylko o kalafiory, brokuły czy karczochy, które przecież są kwiatami. Do spożycia na surowo lub po obróbce termicznej nadaje się wiele kwiatów, które możemy znaleźć na łące lub samodzielnie wyhodować w ogrodzie albo na balkonie. Kwiaty takie kupić też można w niektórych sklepach ze zdrową żywnością.

Jadalne kwiaty są smaczne i pięknie się prezentują, więc potrafią urozmaicić nawet najbardziej pospolitą potrawę. Poszczególne gatunki mają kwiaty o ciekawym smaku: cytrynowym, lekko słodkawym, intensywnym i wyrazistym, pieprznym. Można z nich robić nalewki, soki, konfitury, dodawać do dań rybnych i mięsnych, a także sałatek, surówek, ciast, tortów, deserów czy drinków. Poza tym jadalne kwiaty zawierają wiele witamin (głównie A, B, C i E) oraz innych substancji, które korzystnie wpływają na nasze zdrowie (np. sole mineralne, makro- i mikroelementy, karoten, olejki eteryczne, białka, cukry i wiele innych).

Najlepiej i najbezpieczniej uprawiać rośliny o jadalnych kwiatach w skrzynce na balkonie lub na tarasie albo we własnym ogrodzie. Mamy wtedy pewność, że rośliny te nie były pryskane środkami ochrony roślin, nie są przenawożone i były hodowane w dobrych warunkach. Jak hodować kwiaty jadalnie? Postępuj tak, jak w przypadku pozostałych roślin. Nasiona wysiej i przysyp cienką warstwą gleby. Całość regularnie zraszaj wodą. Po kilku tygodniach, sadzonki przenieś we właściwe miejsce na rabacie lub do skrzynki balkonowej. Pamiętaj o regularnym podlewaniu kwiatów. 

Jeśli zamierasz zbierać jadalne kwiaty na łące lub w lesie, trzeba pamiętać o kilku ważnych zasadach.

• Zbierajmy tylko te kwiaty, które nie są narażone na zanieczyszczenia, pochodzące z ruchliwych dróg czy dymiących fabryk. Rośliny bardzo łatwo chłoną zanieczyszczenia z atmosfery, a kwiaty „oddychające” ołowiem czy tlenkiem węgla mogą nam tylko zaszkodzić.

• Nie zbierajmy roślin, które są zbyt wybujałe, mają nienaturalnie zielone liście lub przebarwienia – to znak, że w glebie jest za dużo nawozów azotowych.

• Sprawdźmy, czy w bliskiej okolicy roślin o jadalnych kwiatach nie ma odchodów zwierzęcych. W kale i moczu zwierząt mogą się czaić groźne bakterie i wirusy (np. mocz zakażonych lisów może wywoływać chorobę zwaną bąblowcem).

• Przed wyjściem na łąkę czy do lasu warto sprawdzić, które rośliny są w Polsce chronione. Gatunków chronionych oczywiście nie zbieramy.

• Na spacer koniecznie zabierzmy ze sobą atlas roślin trujących. W żadnym wypadku nie zbierajmy roślin, co do których nie mamy pewności, czy są jadalne. Uważajmy także na toksyczne rośliny, które są podobne do roślin jadalnych (np. jadalny bez czarny i trujący bez koralowy).

• Kwiaty należy zbierać do koszyka, a nie do torebki foliowej. Przechowywane w plastikowej torbie nie będą miały dostępu do świeżego powietrza, zwiędną i trzeba je będzie wyrzucić.

• Alergicy bardzo często są uczuleni na pyłki, więc muszą świadomie wybierać jadalne kwiaty, które im nie zaszkodzą. Najlepiej poradzić się w tej sprawie lekarza.

• Absolutnie nie należy spożywać kwiatów, które pochodzą z kwiaciarni. Rośliny te spryskiwane są środkami chemicznymi, które mają przedłużyć ich trwałość lub poprawić urodę (tzw. nabłyszczacze).

Kwiaty mogą służyć do dekoracji ciast, deserów, napojów czy sałatek. Ale nie tylko. Z powodzeniem można je dodawać do różnych potraw czy herbaty, a także smażyć, kandyzować lub robić z nich konfitury. Poniżej znajdziesz listę roślin, które mają jadalne kwiaty.

• Aksamitka wąskolistna – roślina ta posiada kwiaty o zdecydowanym, cytrynowym smaku i może służyć do dekorowania np. sałatek.

• Cukinia - jej kwiaty są jadalne na surowo, ale nadają się też do pieczenia i smażenia. Dzięki temu są one doskonałym dodatkiem do sałatek, ale świetnie smakują również po zapieczeniu na przykład z ricottą.

• Dynia – roślina ta ma piękne, duże kwiaty o żółtej barwie, które nadają się do dekoracji potraw oraz jako składnik sałatek. Kwiaty dyni można też smażyć w cieście naleśnikowym.

• Fiołek trójbarwny – inaczej zwany jest bratkiem polnym. Kwiaty fiołków mają wyrazisty, słodko-cierpki smak i nadają się do dekorowania sałatek, deserów i napojów. Fiołki trójbarwne mają także korzystny wpływ na nasze zdrowie: regulują przemianę materii, wzmacniają naczynia krwionośne, odtruwają organizm i działają moczopędnie. Picie naparu z bratka polnego poprawia wygląd cery.

• Fiołek wonny – jak sama nazwa wskazuje, kwiaty fiołka wonnego są pachnące. Pięknie wyglądają zamrożone w kostkach lodu, ponieważ mają intensywny fioletowo-niebieski kolor. Kwiaty fiołków nadają się do dekorowania ciast i tortów, a także jako ozdoba sałatek i drinków.

• Goździki – w kuchni wykorzystuje się tylko płatki goździków (dno kwiatowe jest gorzkawe i może zepsuć smak potrawy). Kwiaty te nadają się do sporządzania sałatek, deserów i napojów.

• Hibiskus – niezwykle ozdobne kwiaty hibiskusa mogą stanowić ciekawą dekorację niemal każdej potrawy. Kwiaty te bardzo często wchodzą w skład owocowych mieszanek herbat.

• Koniczyna łąkowa – kwiaty (a także liście) koniczyny mają słodki smak. Dodajemy je do sałatek i ryżu, a także do dań mięsnych, deserów i przetworów. Kwiaty koniczyny zawierają witaminy (głównie E i C), a także karoten, olejki eteryczne i wiele innych cennych substancji.

• Liliowce – bardzo dekoracyjne kwiaty liliowców dodaje się do sałatek, zup i potraw smażonych.

• Mniszek lekarski – z kwiatów tej pospolitej rośliny robi się miód, który można stosować jako lekarstwo na przeziębienie, ponieważ jest źródłem witamin (B i C) i minerałów. Miód ten to także świetny dodatek do deserów, naleśników czy kanapek.

• Nagietek lekarski – kwiaty nagietka (świeże oraz suszone) mogą służyć do barwienia potraw na kolor żółty. Mają delikatny smak, więc można je dodawać do sałatek, potraw z ryżu, makaronu oraz do dań rybnych.

• Ogórecznik – roślina ta ma małe kwiaty barwy niebieskiej, które mogą być ozdobą sałatek, deserów i drinków. Kwiaty ogórecznika nadają się także do kandyzowania i zamrażania w kostkach lodu. W kuchni wykorzystuje się także młode listki ogórecznika, które mają lekko ogórkowy, słonawy smak. Listki są źródłem krzemu, potasu i magnezu.

• Pelargonie – te aromatyczne kwiaty można dodawać do ciasta lub do herbaty. Nadają się także do dekorowania potraw. Najlepiej w kuchni sprawdzą się pelargonie o pachnących liściach. Kwiaty takich pelargonii są mniej okazałe. Najbardziej znane rośliny z tej grupy to np. Pelargonium crispum, która kwitnie na fioletowo i ma liście wydzielające zapach cytrynowy; Pelargonium x fragrans charakteryzująca się białymi kwiatami i liśćmi o zapachu gałki muszkatołowej; Pelargonium radens, której liście mają zapach różany, a kwiaty są różowo-fioletowe. Liście pelargonii mogą także pachnieć miętą, migdałami lub jabłkami.

• Pierwiosnek lekarski – kwiaty pierwiosnka mają słodki posmak i można je dodawać do deserów oraz sałatek. Nadają się także do dekorowania ciast, babeczek i innych potraw.

• Róża – płatki róży nadają się nie tylko do dekorowania ciast, tortów, deserów czy napojów. Można z nich także robić pyszne konfitury i wodę różaną, wykorzystywaną zarówno w kuchni, jak w kosmetologii. Z różanych płatków można również robić olejek różany i perfumy.

• Stokrotki – te urocze kwiaty można dodawać do sałatek lub ozdabiać nimi torty, ciasta i desery. Ponadto stokrotki zawierają wiele cennych składników odżywczych: witaminę C, beta-karoten, białka, cukry, sole mineralne i inne.

• Wiązówka błotna – kwiaty tej rośliny mają wyraźnie migdałowy smak i idealnie nadają się do smażenia. Wiązówka błotna rośnie na terenach podmokłych.

• Złocień wieńcowy – kwiatek ten bardzo często występuje jako składnik potraw chińskich. Nadaje się także do dekorowania sałatek.

• Nasturcja większa – niezwykle dekoracyjne kwiaty nasturcji mają intensywne, ciepłe barwy: żółte, pomarańczowe, czerwone. Kwiaty w smaku są ostre i pieprzne i można je stosować jako składnik sałatek, surówek, zup, potraw rybnych i drobiowych. Nadaje się także do past twarogowych i jako ozdoba potraw. Nasturcja wykazuje działanie bakteriobójcze i przeciwgrzybiczne. Jest także bogata w witaminę C i sole mineralne.

• Bez czarny – kwiaty bzu czarnego zebrane są w duże i płaskie baldachogrona, które mają biało-żółty kolor. Można z nich robić soki lub nalewki albo dodawać do herbaty. Kwiaty bzu świetnie smakują usmażone w cieście naleśnikowym.

• Cykoria – jasnożółte kwiaty cykorii są delikatne w smaku i można je dodawać do sałatek oraz drinków. Pięknie wyglądają zamrożone w kostkach lodu.

• Cytryna – białe kwiaty, które pojawiają się na drzewku cytrynowym, można dodawać, np. do naparów herbacianych.

Czy lawendę można jeść?

Tak. Z lawendy warto zrobić syrop lub nalewkę. Możesz dodać ją również do dżemów. Lawenda dobrze komponuje się ze śliwkami, morelami i brzoskwiniami.