Ażurowe korony tamaryszków

Tamaryszki (Tamarix) w naturze spotkać można na południu Europy, w Afryce Północnej, a także w Azji Mniejszej oraz w środkowej części Azji. W warunkach naturalnych porastają pustynie, półpustynie oraz stepy, czyli tereny gorące i suche. Tamaryszki to szeroko rozłożyste krzewy lub niewysokie drzewa, które mogą dorastać do około 2-3 m wysokości. Rośliny te mają wiotkie pędy, które są luźno ułożone, dlatego korona tamaryszków wydaje się być ażurowa, „rozwichrzona”. Gałęzie tamaryszków często się pokładają i łukowato wyginają. Pędy mocno rozrastają się na boki, dlatego krzewy te potrzebują sporo miejsca w ogrodzie. Liście tamaryszków mają kształt igiełek lub łusek i są na pędach ułożone dachówkowato. Przypominają nieco liście wrzosów. Listki tamaryszków są zielono-szare lub niebiesko-szare, a jesienią zmieniają barwę na żółtą i opadają wraz z najcieńszymi pędami bocznymi. Tamaryszki najpiękniej wyglądają w maju i na początku czerwca, kiedy to ich gałązki obsypane są obficie drobnymi kwiatami, zebranymi w wąskie kłosy tworzące wiechy. Kwiaty mogą być bladoróżowe lub czerwono-różowe. Kwiaty tamaryszków są bardzo delikatne i wdzięcznie się kołyszą nawet przy najlżejszych podmuchach wiatru. Są miododajne, więc często odwiedzają je owady zapylające (np. pszczoły, trzmiele). Owocem tamaryszka jest sucha torebka, która pęka po dojrzeniu i rozsiewa wokół bardzo drobne nasionka.

Krzewy te są mało wymagające w uprawie i mogą rosnąć tam, gdzie inne rośliny sobie nie poradzą. Tamaryszki najlepiej rosną na stanowiskach bardzo słonecznych i ciepłych. Preferują lekkie, piaszczyste i przepuszczalne podłoże. Nie straszne im susze i duże zasolenie gleby, mogą rosnąć nawet w glebie ubogiej w składniki pokarmowe i bardzo suchej. Tamaryszki warto jednak od czasu do czasu nawozić nawozami mineralnymi oraz podlewać – będą wtedy lepiej rosły i obficiej kwitły. Młode rośliny, które nie wytworzyły jeszcze odpowiedniego sytemu korzeniowego, należy podlewać częściej. Starsze krzewy tamaryszków wytwarzają bardzo głęboki system korzeniowy i czerpią wodę z głębszych warstw gleby, dlatego bardzo dobrze znoszą suszę. Głęboki system korzeniowy (tzw. palowy) uniemożliwia jednak przesadzanie, dlatego trzeba się dobrze zastanowić, gdzie chcemy posadzić tamaryszka, ponieważ jego przesadzenie nie będzie możliwe. W czasie bezśnieżnych i mroźnych zim krzewy tamaryszków mogą przemarzać, dlatego trzeba je odpowiednio zabezpieczyć przed zimnem. Jeśli jednak krzewy przemarzną, należy przyciąć je dość mocno wczesną wiosną – szybko się zregenerują. Aby rośliny miały zwarty pokrój i ładnie się zagęszczały, warto przycinać je dosyć silnie co około 2-3 lata. Cięcie korygujące wykonujemy po kwitnieniu (najlepiej w lipcu). Tamaryszki kwitną za zeszłorocznych pędach, więc jeśli przytniemy je zbyt późno, będą słabiej kwitły w roku następnym. Tamaryszki rozmnażamy z sadzonek zdrewniałych, które pobieramy w lutym. Krzewy te można także rozmnażać z sadzonek zielnych, które sporządza się latem (w czerwcu lub lipcu).

Tamaryszki bardzo dobrze znoszą zanieczyszczenia powietrza i mogą rosnąć na terenach suchych, piaszczystych i jałowych, więc idealnie nadają się do posadzenia w warunkach miejskich. Doskonale sprawdzają się posadzone przy drogach, szosach czy autostradach. Są odporne na duże zasolenie gleby, więc mogą rosnąć nawet blisko jezdni, gdzie zimą stosuje się chemiczne odśnieżanie. Tamaryszki radzą sobie także posadzone na terenach poprzemysłowych, rekultywacyjnych. Spotkać je można na obrzeżach widnych lasów oraz na nadmorskich wydmach. Porastają również ciepłe, kamieniste stoki. Jako rośliny ozdobne tamaryszki pięknie prezentują się na tle jasnych, ciepłych, południowych ścian budynków. Ciekawie wyglądają posadzone pojedynczo na tle trawnika. Trzeba zapewnić im jednak sporo miejsca, ponieważ rośliny te dość mocno rozrastają się na boki. Krzewy te dobrze sprawdzają się także jako rośliny chroniące przed silnymi wiatrami.

W zależności od gatunku tamaryszki mogą kwitnąć od kwietnia aż do końca października. Ich jasnoróżowe, delikatne i bardzo dekoracyjne kwiaty mogą być ozdobą ogrodu, działki. Poniżej prezentuję i krótko charakteryzuję najpopularniejsze gatunki tamaryszków.

Tamaryszek drobnokwiatowy (Tamarix parviflora) zwany także tamaryszkiem czteropręcikowym (Tamarix tetrandra) to najczęściej uprawiany w Polsce gatunek tamaryszka o bardzo dekoracyjnej, ażurowej, luźnej koronie i nieregularnym pokroju. Krzew ten dorasta do około 2 m wysokości i jest bardzo szeroki i rozłożysty. Ma cienkie, rózgowate pędy barwy ciemnobrązowej, które zimą stają się niemal czarne. Wzniesione, długie, łukowato przewieszające się pędy często dotykają ziemi. Tamaryszek drobnokwiatowy kwitnie bardzo obficie i dosyć wcześnie (na przełomie kwietnia i maja, kwitnie do czerwca). Krzew ten ma drobne, delikatne, miododajne i „kaszkowate” kwiaty barwy jasnoróżowej, które zebrane są w wąskie, nieduże grona. Po przekwitnięciu kwiaty zasychają i pozostają na pędach. Kwiaty pojawiają się równocześnie z rozwojem liści, które są drobne i łuskowate. Krzewy te należy corocznie po kwitnieniu przycinać – nada im to ładny pokrój i pobudzi roślinę do wytwarzania nowych pędów. Tamaryszek drobnokwiatowy jest dość odporny na mróz, jednak kiedy przemarznie, warto przyciąć gałązki aż do zdrowej tkanki. Roślina szybko się zregeneruje i ładnie odbije. Krzewy tamaryszka czteropręcikowego najpełniej wyglądają posadzone pojedynczo. Aby w pełni ukazały swą urodę, należy zapewnić im sporo miejsca w ogrodzie czy na działce.

Tamaryszek pięciopręcikowy (Tamarix ramosissima) zwany jest także tamaryszkiem rozgałęzionym. Jest to duży krzew, który może dorastać do około 2-3 m wysokości (niekiedy nawet więcej). Ma wiotkie, brązowo-purpurowe pędy, a jego liście mogą mieć kolor szaro-zielony lub niebiesko-zielony. Tamaryszek pięciopręcikowy zakwita późnym latem – w lipcu – i kwitnie aż do października. Jego kwiaty są drobne, mają różowo-czerwony kolor i zebrane są w duże, wiechowate kwiatostany. Kwiaty tego gatunku pojawiają się na tegorocznych pędach, dlatego gatunek ten należy przycinać wczesną wiosną. Zaschnięte kwiatostany pozostają na pędach. Tamaryszek pięciopręcikowy jest bardzo wytrzymały na mróz. Pięknie wygląda posadzony pojedynczo lub w szpalerach.

Tamaryszek francuski (Tamarix gallica) to dosyć wysoki krzew, który dorastać może do około 2-4 m wysokości (niekiedy osiąga wysokość nawet 6 m). Ma gęsto rozwidlone, łukowato rozgałęzione, rozpostarte pędy barwy pomarańczowej lub czerwono-brązowej. Łuskowate liście są szarozielone i opadają na zimę. Tamaryszek ten zakwita latem (w czerwcu oraz w lipcu), a jego kwiaty mają kolor jasnoróżowy (w pączkach są czerwono-różowe). Kwiaty tamaryszka francuskiego zebrane są w gęste, kłosowate grona i pojawiają się na tegorocznych pędach (przycinamy je więc wczesną wiosną). Jest to jeden z najpiękniejszych gatunków tamaryszka, jaki spotkać można w Polsce.