Krzewy owocowe – najczęściej uprawiane odmiany w Polsce

Porzeczka to roślina z rodziny agrestowatych. Rozróżnia się aż 150 różnych odmian porzeczek. 6 z nich występuje dziko w Polsce. Jako krzew owocowy porzeczka uprawiana jest głównie w klimacie umiarkowanym. Odpowiadają jej warunki panujące w Europie. W ogrodach spotkać można porzeczki: czerwone, czarne, różowe, białe oraz agrest, pochodzący z tej samej rodziny. Wszystkie te rośliny mają podobne wymagania.

Stanowisko i wymagania glebowe

Porzeczki powinny rosnąć na stanowisku słonecznym i dobrze osłoniętym od wiatru. Gleba powinna być przepuszczalna o lekko kwaśnym odczynie i pH na poziomie 6-7.

Podlewanie

Należy zwracać uwagę na utrzymanie wilgotnego podłoża. Latem, w trakcie dużych upałów, należy podlewać obficie, nawet kilka razy dziennie.

Odmiany porzeczki do uprawy na działce

Najbardziej polecanymi odmianami są:

• porzeczka czarna: Tisel, Bona, Gofert, Ruben, Ben Connan;
• porzeczka czerwona: Jonkheer Van Tets, Holenderska Czerwona, Tatran, Rovada;
• porzeczka biała: Blanka, Orion, Biała z Juterbog;
• porzeczka różowa: Lubawa, Ulubiona Lwowa.

Podcinanie

Tuż po posadzeniu krzewu porzeczki, na wiosnę w pierwszym roku uprawy należy skrócić kilka najsilniejszych pędów mniej więcej o ⅔ długości. Odmiany czarne co 3 lata należy też odmładzać i przycinać pędy trzyletnie. Można je rozpoznać po ciemniejszej, brązowej korze. Porzeczki czerwone i białe trzeba skrócić o 1/3 w pierwszym i drugim roku.

Choroby porzeczek

Porzeczki mogą zostać zniszczone przez choroby, takie jak: opadzina liści, rewersja porzeczki, rdza wejmutkowo-porzeczkową, amerykański mączniak agrestu.

Kiedy owocują porzeczki?

Owoce dojrzewają w czerwcu. Pierwsze nadają się do zbiorów porzeczki czarne, następnie czerwone i białe.

Agrest, a właściwie porzeczka agrest to krzew, który należy do rodziny agrestowatych i występuje nie tylko w Europie, ale też Azji, Afryce i Ameryce. Ma charakterystyczne owoce o cierpkiej, kwaśnej, grubej skórce i słodkim wnętrzu oraz pędy z kolcami. Owoce są zazwyczaj zielono-żółte, ale niektóre odmiany mogą mieć barwę czerwonawą.

Stanowisko i wymagania glebowe

Agrest powinno się sadzić na stanowisku ciepłym, słonecznym lub w półcieniu, ale w miejscu osłoniętym od wiatru. Sam krzew jest odporny na mróz, jednak jego kwiaty mogą być wrażliwe na przymrozki, które występują jeszcze późną wiosną. Agrest wymaga gleby próchniczej, przepuszczalnej, żyznej, o odczynie lekko kwaśnym i pH na poziomie 6-6,5.

Podlewanie

Krzewy agrestu nie lubią suszy i braku wilgoci. Są szczególnie wrażliwe na jej niedobory podczas okresów kwitnienia i owocowania. Podczas upałów należy je podlewać obficie, nawet kilka razy dziennie.

Odmiany agrestu do uprawy na działce

Polecane są odmiany agrestu: Invicta, Niesłuchowski, Hinsel (czerwona), Resika, Kamieniar.

Podcinanie

Agrest podcina się podczas przedwiośnia (przed wegetacją) oraz latem. Wymagają przycinania po posadzeniu oraz usuwania starych lub zniszczonych pędów. Lepiej też podciąć zbyt gęste krzewy.

Choroby agrestu

Agrest narażony jest na te same choroby co porzeczka.

Kiedy owocuje agrest?

Owoce zbiera się pod koniec czerwca i w lipcu.

Borówka wysoka lub inaczej borówka amerykańska to jeden z najpopularnieszych owoców ostatnich lat. Pochodzi z Ameryki Północnej i należy do rodziny roślin wrzosowatych. Przynosi obfite zbiory, a owoce są przyjemnie słodkie i pełne przeciwutleniaczy.

Stanowisko i wymagania glebowe

Borówka wymaga stanowiska dobrze nasłonecznionego, osłoniętego od wiatru i mrozu oraz gleby o odczynie kwaśnym (pH 3,8-4,8). Nie można dopuścić do pH na poziomie 6 i więcej, ponieważ w takich warunkach krzewy borówek zamierają. Podłoże musi być przepuszczalne i próchnicze, bogate w składniki mineralne (konieczny będzie nawóz do borówek). Warto je podsypać korą z drzew iglastych, która zakwasza glebę.

Podlewanie

Podobnie jak w przypadku porzeczek i agrestu, należy utrzymywać stale wilgotną glebę i podczas upalnych dni podlewać krzewy nawet kilka razy dziennie. Jest to spowodowane płytkim systemem korzeniowym.

Odmiany borówki do uprawy na działce

Do uprawy nadają się: Duke, Toro, Patriot, Pink Lemonade, Nelson, Darrow.

Podcinanie

Podcinać należy najsłabsze lub chore pędy. Warto zacząć już po posadzeniu i kontynuować w drugim i trzecim roku. Następnie wykonuje się cięcia prześwietlające.

Choroby borówki

Borówki najczęściej chorują na: szarą pleśń, antraknozę. Możliwe jest także zamieranie pędów.

Kiedy owocuje borówka?

W zależności od odmiany: od czerwca do września.

Malina właściwa należy do rodziny roślin różowatych i występuje w Europie i Azji. Polska jest liderem w uprawie tych owoców. Zazwyczaj wyróżnia się odmiany maliny letniej i jesiennej. Te pierwsze owocują tylko latem na pędach dwuletnich, a drugie latem i jesienią na pędach jednorocznych i dwuletnich. Mogą mieć owoce różowe, żółte lub ciemnopurpurowe.

Stanowisko i wymagania glebowe

Maliny powinny rosnąć w słońcu lub lekkim półcieniu. Odczyn gleby powinien być lekko kwaśny z pH 5,5-6,5, a ziemia próchnicza i przepuszczalna. Zarówno na jałowej i piaszczystej, jak również zbitej i gliniastej ziemi maliny będą rosły źle.

Podlewanie

Maliny mają płytki system korzeniowy, dlatego istotne jest utrzymanie stałej wilgoci. Są wrażliwe na brak wody, więc wymagają obfitego i częstego podlewania latem.

Odmiany malin do uprawy na działce

• Malina czerwona: Laszka, Radziejowa, Benefis, Delniwa, Polesie, Polka, Poemat, Pokusa, Polana;
• Malina czarna: Litacz, Bristol;
• Malina żółta: Golden Queen, Poranna Rosa;
• Malina purpurowa: Heban.

Podcinanie

Po posadzeniu trzeba krótko podciąć odrosty korzeniowe. Wiosną ucina się pierwsze wyrastające pędy na przyrostach nie mniejszych niż 15 cm.

Choroby malin

Maliny może dotknąć szara pleśń, rdza malin i zamieranie pędów.

Kiedy owocują maliny?

Owoce malin zbiera się w lipcu, a odmiany maliny jesiennej także we wrześniu czy październiku.

Jeżyna bezkolcowa (Rubus fruticosus) to roślina należąca do rodziny różowatych. Jest to mieszaniec powstały ze skrzyżowania ze sobą kilku dzikich gatunków jeżyn. Dzięki temu możemy cieszyć się wieloma ciekawymi odmianami tej rośliny.

Stanowisko i wymagania glebowe

Krzewy preferują stanowiska ciepłe, słoneczne, osłonięte przed mroźnymi wiatrami. Najlepiej posadzić je przy południowej ścianie budynku. Nie są to rośliny w pełni mrozoodporne, dlatego wymagają okrywania na zimę (szczególnie w zimniejszych rejonach naszego kraju). Powinny rosnąć w podłożu żyznym, próchniczym, lekkim, świeżym, o lekko kwaśnym odczynie (pH 6,5).

Podlewanie

Gleba musi być stale lekko wilgotna – z uwagi na dość płytki system korzeniowy tych roślin.

Odmiany jeżyny do uprawy na działce

Warto zasadzić odmiany: Polar, Ruczaj, Loch Ness, Chester, Orkan.

Podcinanie

Jeżyny owocują na pędach dwuletnich i wymagają corocznego przycinania. Pędy, które owocowały, wycina się późną jesienią tuż przy ziemi. Tegoroczne pędy powinno przygiąć się do ziemi i zabezpieczyć na zimę słomą, ściółką, stroiszem – ochroni je to przed mrozem. Wiosną wybiera się tylko kilka najsilniejszych pędów i je podwiązuje – pojawią się na nich owoce. Resztę należy wyciąć.

Choroby jeżyny

Jeżyny dotykają te same choroby co krzewy malin.

Kiedy owocuje jeżyna bezkolcowa?

W zależności od odmiany owoce jeżyny bezkolcowej mogą dojrzewać od końca lipca aż do września i października, jednak większość odmian pełnię dojrzałości osiąga w sierpniu.

Aronia czarnoowocowa zwana także aronią czarną (Aronia melanocarpa) to krzew należący do rodziny różowatych. Pochodzi z Ameryki Północnej. W pierwszej połowie XIX wieku została sprowadzona do Rosji, a stamtąd rozprzestrzeniła się na kontynent europejski.

Krzewy aronii czarnoowocowej mogą dorastać do około 2-3 m wysokości. Liście są sezonowe, ciemnozielone o długości do 6 cm. Najpiękniej wyglądają na jesieni, kiedy przebarwiają się na kolor pomarańczowy lub czerwony. Dlatego też krzewy mogą być wykorzystywane jako rośliny ozdobne.

Stanowisko i wymagania glebowe

Chociaż aronia czarnoowocowa najlepiej rośnie na stanowiskach słonecznych, poradzi sobie także w miejscach półcienistych. Krzewy wymagają podłoża żyznego, próchniczego, zasobnego w składniki odżywcze i przepuszczalnego. Odczyn gleby powinien być obojętny lub lekko kwaśny.

Podlewanie

Roślina ta ma dość płytki system korzeniowy, dlatego jest dość wrażliwa na suszę – trzeba zadbać o to, aby podłoże było stale lekko wilgotne. Utrzymanie dużej wilgotności podłoża jest konieczne szczególnie w czasie dojrzewania.

Odmiany aronii do uprawy na działce

Polecane są odmiany: Nero, Galicjanka, Hugin, Viking.

Podcinanie

Dokonuje się cięć prześwietlających oraz usuwa stare, chore, słabe pędy.

Choroby aronii

Najczęściej spotykane to: szara pleśń, antrakoza, zgorzel pędów.

Kiedy owocuje aronia?

Jagody dojrzewają pod koniec sierpnia i we wrześniu, są jadalne, a ich miąższ jest aromatyczny, słodko-cierpki.

Kiedy zbierać porzeczki, maliny, borówki, agrest, aronię, jeżyny?

Owoce jagodowe należy zbierać tylko w pełni ich dojrzałości, ponieważ po zerwaniu nie będą już dojrzewać. Muszą być w ubarwione, dorodne i dawać łatwo się zdejmować z krzewu. Warto uważać na woskowy nalot i nie ścierać go, ponieważ zapewnia owocom dłuższą trwałość. Powinny one być przechowywane w chłodnym miejscu.

Jaka rozstawa dla porzeczki, agrestu, borówek, malin, aronii?

Odległości pomiędzy poszczególnymi sadzonkami powinny wynosić dla:

• porzeczki i agrestu: 1,5-2 m (krzaczasta), 1 m (pienna);
• borówki: 1,5-2 m;
• aronii: 1,5 m;
• maliny: 2 x 0,3 lub 2 x 0,5 m.

Jaki nawóz do krzewów jagodowych?

Glebę, w której sadzone będą krzewy jagodowe, najlepiej wzbogacić obornikiem lub kompostem. Sprawdzi się także nawóz w postaci wermikompostu (biohumusu) oraz środki z fosforem i potasem (siarczan potasu).