Herbata

Obecnie herbatę uprawia się w ponad 50 krajach świata, głównie w Azji: w Chinach, Japonii, Indiach, Indonezji, Pakistanie, Malezji, Birmie, Wietnamie, Iranie, Turcji, a także na Sri Lance i na Tajwanie. Ale herbaciane plantacje spotkać można także w Afryce (w Kamerunie, Kenii, Sudanie, Ugandzie, Tanzanii, Malawi, Południowej Rodezji, Mozambiku, Kongu, Ruandzie, Burundi, Mali, RPA oraz na wyspach Azorskich i Mauritiusie) i w Ameryce Południowej (w Brazylii, Argentynie, Ekwadorze, Peru i w niewielkich ilościach w Chile, Kolumbii i Boliwii) oraz w Ameryce Środkowej (w Meksyku, Gwatemali i na Jamajce). Herbacianie plantacje znajdują się także w Australii. Jednak potentatami rynku herbacianego są niezaprzeczalnie Chiny i Indie. Chińczycy najczęściej piją herbatę zieloną, jednak na potrzeby rynku produkują niemal wszystkie jej rodzaje. Najbardziej znana chińska herbata to yunnan. Z Indii pochodzą za to najlepszej jakości herbaty czarne: assam, uprawiany w północno-wschodnich Indiach, nad rzeką Brahmaputrą oraz darjeeling – plantacje tej herbaty leżą u podnóży Himalajów.

Herbaciane krzewy rosną w rejonie klimatu tropikalnego (lub subtropikalnego). Herbata do prawidłowego wzrostu i rozwoju potrzebuje dużej ilości słońca i opadów oraz odpowiedniej temperatury powietrza, która waha się w granicach od 10 do 35 °C. Uprawia się ją w górach, minimalna wysokość to około 1200 m n.p.m. Krzewy herbaciane najlepiej rosną w żyznej, zasobnej w składniki pokarmowe i dostatecznie wilgotnej glebie. Preferują podłoże o lekko kwaśnym odczynie. Kwiaty herbaty są małe i mają białą barwę, swym kształtem przypominają nieco kwiaty jaśminu.

Herbaciane krzewy rosną w rejonie klimatu tropikalnego (lub subtropikalnego). Herbata do prawidłowego wzrostu i rozwoju potrzebuje dużej ilości słońca i opadów oraz odpowiedniej temperatury powietrza, która waha się w granicach od 10 do 35 °C. Uprawia się ją w górach, minimalna wysokość to około 1200 m n.p.m. Krzewy herbaciane najlepiej rosną w żyznej, zasobnej w składniki pokarmowe i dostatecznie wilgotnej glebie. Preferują podłoże o lekko kwaśnym odczynie. Kwiaty herbaty są małe i mają białą barwę, swym kształtem przypominają nieco kwiaty jaśminu.

Herbatę zbiera się ręcznie do koszów zawieszonych na plecach. Doświadczeni zbieracze i zbieraczki są w stanie zerwać nawet 35 kg liści dziennie. Jest to bardzo ciężka praca, którą od stuleci wykonuje się ręcznie, ponieważ maszyny mogłyby uszkodzić delikatne listki herbaty. Poza tym plantacje położone są na bardzo stromych zboczach, więc żadne maszyny by sobie tam nie poradziły. Herbatę zbiera się kilka razy w roku, np. „harmonogram” zbierania indyjskiej herbaty darjeeling wygląda następująco: pierwsze zbiory następują w marcu i kwietniu (herbata zebrana w tym czasie jest bardzo droga), następne – w maju i czerwcu, kolejne zbiory trwają od lipca do września (jest to najlepszej jakości herbata), a ostatni raz zbieracze wychodzą na plantację w październiku i listopadzie. Co ciekawe z każdego krzewu zbiera się tylko dwa listki, a kolejne zbiory w tym samym miejscu następują po około dwóch tygodniach. Ta przerwa(około 10-15) jest konieczna, by krzewy zdążyły wypuścić nowe liście.

Zebrane liście herbaty są ważone i przewożone do fabryki, gdzie poddaje się je obróbce. Aby z listków powstał aromatyczny napar, herbata musi zostać poddana wielu procesom, do których należą: więdnięcie, fermentacja, skręcanie, suszenie i sortowanie. Każdy rodzaj herbaty (np. czarna, biała, zielona i inne) produkowany jest trochę inaczej.

Herbata czarna – aby powstała, listki muszą przejść cztery etapy: więdnięcie, zwijanie, fermentowanie i suszenie. Herbata czarna ma bardzo intensywną barwę, smak i zapach. Do najpopularniejszych herbat czarnych zaliczamy gatunki takie jak: indyjskie assam i darjeeling, chiński yunnan oraz ceylon ze Sri Lanki.

Herbata biała – to jedna z najdroższych na świecie herbat, z której sporządza się delikatny napar o barwie słomkowej. Wytwarza się ją z jeszcze nierozwiniętych pączków, które zbierane są jedynie na wiosnę. Herbata biała poddawana jest tylko dwóm procesom: więdnięcia i suszenia. Produkuje się ją głównie w Chinach i na Sri Lance, a także w Indiach.

Herbata zielona – nazywana jest herbatą niefermentowaną, ponieważ przy jej produkcji nie dopuszcza się do procesu fermentacji. Od razu po zbiorach przystępuje się do suszenia liści, co sprawia, że herbata zielona jest delikatniejsza w smaku od herbaty czarnej. Zawiera też wiele cennych dla zdrowia składników i związków, dlatego uważana jest za najbardziej wartościową ze wszystkich herbat. Napar zielonej herbaty ma kolor żółto-zielony. Głównym producentem herbaty zielonej są Chiny.

Herbata Oolong – produkowana jest w Chinach i na Tajwanie. Inaczej zwana jest herbatą półfermentowaną, niedofermentowaną lub herbatą niebieską, a to z powodu krótszego etapu fermentacji. Proces fermentacji herbaty Oolong wynosi od 20% (w Chinach) do 60% (na Tajwanie) czasu fermentacji herbaty czarnej.

Herbata pu-erh – jest to herbata czerwona, która pochodzi z prowincji Yunnan na południu Chin. Ma bardzo długi okres przydatności do spożycia (nawet 50 lat!). Herbatę Pu-erh poddaje się dodatkowym procesom (fermentacji i leżakowania, czyli dojrzewania). Herbata ta daje ciemnobrunatny napar o bardzo charakterystycznym smaku i zapachu. Nazywana jest „zabójcą tłuszczu”, a jej picie ma korzystny wpływ na zdrowie.

Herbaty aromatyzowane – powstają przez zmieszanie herbat (czarnej, zielonej, pu-erh lub innych) z różnymi dodatkami np. płatkami róży, kwiatami jaśminu, esencją pomarańczową lub z bergamotki (ta ostatnia mieszanka nosi nazwę Earl Grey). Niekiedy herbaty aromatyzowane nazywane są perfumowanymi.