Choroby roślin ozdobnych – co zagraża twoim roślinom w ogrodzie?

Właściciele ogrodów często skupiają się na ochronie roślin jadalnych, tj. warzyw i owoców i tym samym nie poświęcają wystarczającej uwagi gatunkom ozdobnym. Tymczasem ta ostatnia grupa zieleni jest równie podatna na patogeny wywołujące choroby grzybowe oraz bakteryjne. Warto wiedzieć, co może dolegać roślinom ozdobnym i jak rozwiązywać ewentualne problemy.
Zieleń ozdobną powinno się chronić przed chorobami z kilku zasadniczych powodów. Patogeny chorobotwórcze powodują oszpecenie roślin, mogą prowadzić do pojawiania się innych problemów (np. szkodników), a nawet do całkowitego zamierania zieleni. Poza tym spora grupa chorób dotyka nie tylko gatunków ozdobnych, ale może przenosić się także na warzywa, drzewa i krzewy owocowe oraz zioła. Objawy poszczególnych chorób często są podobne u różnych grup roślin.

Choroby nieinfekcyjne – fizjologiczne

Choroby fizjologiczne najczęściej powstają z powodu niedoboru danego czynnika lub błędów pielęgnacyjnych. Może to być brak wody, niedostateczna ilość światła, niedobór składników pokarmowych lub wręcz przeciwnie – ich nadmiar. Przenawożenie azotem, zwłaszcza w drugiej części sezonu, jest dla roślin szkodliwe, ponieważ zmniejsza ich mrozoodporność. Ponadto zwiększa się ryzyko wystąpienia szkodników, np. mszyc.

Zmiany przy występowaniu chorób fizjologicznych często są odwracalne (o ile nie zaszły za daleko). Roślinie wystarczy dostarczyć wodę, przesadzić w jaśniejsze miejsce lub w inny sposób zmniejszyć zacienienie, wykonać nawożenie dolistne lub potraktować dużą ilością wody przenawożone podłoże.

Zdarza się także, że przyczyną chorób są czynniki niezależne od człowieka, takie jak anomalie pogodowe, mróz lub grad. Wciąż jednak choroby fizjologiczne są mniej groźne od grzybowych, bakteryjnych i wirusowych, gdyż nie rozprzestrzeniają się na inne rośliny w ogrodzie.

Choroby grzybowe roślin ozdobnych

Powszechne choroby grzybowe roślin ozdobnych (i nie tylko) to mączniak prawdziwy oraz mączniak rzekomy. Występują u roślin jednorocznych, dwuletnich, bylin, krzewów i drzew. Mączniak prawdziwy poraża wszystkie nadziemne części. Szczególnie widoczny jest na górnej stronie blaszek liściowych, które wyglądają, jakby były posypane mąką. Finalnie porażone części brunatnieją i zamierają, a liście opadają.

Mączniak rzekomy jest trudniejszy do rozpoznania, zwłaszcza w początkowej fazie. Najpierw na liściach występują jaśniejsze przebarwienia, które później się zlewają. Z czasem pojawia się biały nalot grzybni, jednak w odróżnieniu od mączniaka prawdziwego występuje na dolnej stronie blaszek liściowych.

Popularną chorobą drzew ozdobnych jest także szara pleśń. Jest łatwa do rozpoznania - przy porażeniu na roślinach występuje szary nalot. Przy silnej infekcji grzybnia jest tak rozrośnięta, że skleja ze sobą różne organy.

Bagatelizowane choroby kwiatów to plamistości liści. W rzeczywistości to grupa chorób, które łączą podobne objawy (widoczne miejsca zakażone mogą różnić się wielkością i zabarwieniem). Plamy na liściach powodują także rdze. Na spodniej stronie widać wtedy charakterystyczne pomarańczowe lub miedziane „gruzełki”. Rdza występuje u wielu roślin - do częstych infekcji dochodzi u malw i chryzantem. To jednocześnie choroby roślin doniczkowych - dotykają także tych gatunków, które nie rosną bezpośrednio w ogrodzie.

Każdą z tych chorób powinno się zwalczać po zauważeniu pierwszych objawów. Wówczas stosuje się różnorodne chemiczne środki ochrony roślin – fungicydy oraz ich ekologiczne odpowiedniki.

Choroby bakteryjne roślin ozdobnych

Choroby bakteryjne u roślin są często trudniejsze do zwalczania od chorób grzybowych. Należy do nich zaraza ogniowa, która poraża m.in. głogi, ogniki i irgi. Typowym objawem jest więdnięcie liści na końcach pędów, które zwieszają się i pozostają na drzewach, a miejsce porażenia wygląda jak spalone.

Róże, kaliny, forsycje i wiele innych gatunków jest porażanych przez guzowatość korzeni. Narośla występują nie tylko na korzeniach, ale także na szyjce korzeniowej. W rezultacie wzrost roślin jest osłabiony lub dochodzi do ich zamierania.

W przypadku chorób bakteryjnych roślin kluczem jest wykonywanie zapobiegawczych oprysków.

Zobacz, o co pytali nasi klienci

Jak profilaktycznie walczyć z chorobami u roślin ozdobnych?

Kluczem jest zapewnienie zieleni możliwie optymalnych warunków i wykonywanie w terminie poszczególnych zabiegów pielęgnacyjnych. Trzeba zadbać o prawidłowe odległości sadzenia. Częstym błędem właścicieli ogrodów jest zbyt gęste sadzenie, co sprzyja rozprzestrzenianiu chorób. Podczas podlewania należy unikać moczenia roślin. Profilaktycznie warto stosować ekologiczne preparaty, w tym gnojówki z roślin.

Jak opryskiwać rośliny?

Zabieg zaleca się wykonywać wieczorem (po oblocie pszczół), w czasie bezwietrznej i bezdeszczowej pogody. Rośliny należy dokładnie potraktować preparatem. Opryskiwanie często powtarza się 2-3 razy w odstępach 7/10-dniowych. Zaleca się dopasować zabieg i preparat do konkretnej choroby. Nie bez znaczenia jest też rodzaj i jakość opryskiwacza. Dzięki niemu można zaoszczędzić na środkach ochrony roślin i efektywnie chronić zieleń.

Jakie choroby występują u róż?

Róże są dosyć podatne na choroby, zwłaszcza egzemplarze uprawiane w zacienieniu i nadmiernie wilgotnym podłożu. Do powszechnych chorób róż należy czarna plamistość, mączniak rzekomy, mączniak prawdziwy, szara pleśń oraz rdza.