Nawrot rozpierzchły

Nawrot rozpierzchły (Lithodora diffusa) to niewysoka, zimozielona krzewinka, której środowiskiem naturalnym jest Europa południowo-zachodnia. W naszym kraju jest uprawiana jako roślina ozdobna – nadaje się do posadzenia w ogródkach skalnych, na rabatach bylinowych, na obwódki, a także jako roślina okrywowa i zadarniająca. Nawrot rozpierzchły można także uprawiać w pojemnikach. Bylina ta swą popularność zawdzięcza przede wszystkim drobnym, pięknym kwiatom barwy jaskrawo niebieskiej. Ma także wiele ciekawych odmian, które różnią się między sobą przede wszystkim kolorem kwiatów.

Nawrot rozpierzchły to bylina (czyli roślina wieloletnia) o zimozielonych liściach. Wąskie liście mają kształt wydłużony lub eliptyczny, przeważnie pokryte są włoskami. Mają barwę jasnozieloną, niekiedy szarawą. Nawrot rozpierzchły jest byliną dość niską – dorasta do wysokości około 15-30 cm. Krzewinka ta ma pokładające się, lekko płożące pędy, więc może być stosowana jako roślina okrywowa i zadarniająca. Aby uzyskać kobierzec zimozielonych liści, należy na jednym metrze kwadratowym posadzić około 10-16 roślin.

Nawrot rozpierzchły swą popularność zawdzięcza przede wszystkim pięknym kwiatom barwy jaskrawo niebieskiej. Kwiaty – w zależności od odmiany – mogą być także dwubarwne np. biało-niebieskie lub niebiesko-białe. Nawrot rozpierzchły kwitnie przeważnie w maju i czerwcu, a czasem powtarza kwitnienie we wrześniu, jednak jest ono zdecydowanie słabsze niż wiosną. Kwiaty mają około 2 cm długości oraz około 1,5 cm średnicy.

Nawrot rozpierzchły preferuje stanowiska słoneczne, ale poradzi sobie także w półcieniu. Bylina ta powinna rosnąć w miejscu zacisznym, osłoniętym przed mroźnymi, wysuszającymi wiatrami.

Nawrot rozpierzchły najlepiej rośnie w podłożu próchniczym, przepuszczalnym, żwirowym, dobrze zdrenowanym. Gleba powinna być średnio wilgotna – zbyt mała ilość wody będzie skutkować zanikiem jaskrawo niebieskiej barwy kwiatów oraz żółknięciem i zasychaniem liści, natomiast zbyt duża ilość wody może doprowadzić do zagniwania korzeni. Na zalanie korzeni byliny te są narażone głównie wczesną wiosną, w czasie roztopów. Jeśli uprawiamy nawroty rozpierzchłe w donicach lub pojemnikach, musimy pamiętać o warstwie drenażowej. Najlepiej do tego celu użyć drobnego żwiru lub keramzytu, który wysypujemy na dno donicy. Drenaż umożliwi swobodny odpływ nadmiaru wody, co zapobiegnie gniciu korzeni.

Nawrot rozpierzchły powinien rosnąć w podłożu o odczynie lekko kwaśnym lub kwaśnym. Jeśli mamy w ogrodzie glebę o odczynie zasadowym, należy obniżyć jej pH poprzez dodanie torfu kwaśnego.

Warto pamiętać, że nawrot rozpierzchły bardzo źle znosi przesadzanie, dlatego trzeba dobrze przemyśleć miejsce jego posadzenia. Świeżo zakupione rośliny od razu sadzimy na miejsce docelowe.

Nawroty rozpierzchłe można rozmnażać przez odrosty korzeniowe albo przez sadzonki pędowe, które należy pobierać latem. Sadzonki trzeba wysadzić do gruntu jak tylko się ukorzenią (rośliny te źle znoszą przesadzanie). Byliny te rzadko kiedy rozmnaża się z nasion, ponieważ nie ma gwarancji, że tak uzyskane rośliny powtórzą cechy rośliny matecznej.

Nawrot rozpierzchły, który został zakupiony w pojemniku, może być sadzony przez cały sezon wegetacyjny. Po posadzeniu roślinę trzeba obficie podlać, delikatnie ugnieść glebę wokół niej, a podłoże można dodatkowo wyściółkować.

Nawrot rozpierzchły jest rośliną, która wytrzymuje krótkotrwałe mrozy do -20 stopni, jednak bylina ta generalnie nie powinna być narażona na mróz poniżej -10 stopni. Warto więc przed zimą okryć rabatę z nawrotem – najlepiej do tego celu użyć gałązek roślin iglastych lub białej agrowłókniny. Bylina ta jest także wrażliwa na mroźne, wysuszające wiatry, dlatego okrycie jej na zimę jest zalecane nawet wtedy, kiedy zima nie jest zbyt mroźna.

Nawrot rozpierzchły wymaga umiarkowanie wilgotnego podłoża. Powinien być podlewany, kiedy wierzchnia warstwa gleby lekko przeschnie. Byliny te podlewamy rano, aby rośliny zdążyły przeschnąć do wieczora, co ograniczy pojawianie się chorób grzybowych. Krzewinki podlewamy częściej, ale małą ilością wody. Bardziej obfitego podlewania potrzebują za to rośliny młode, świeżo posadzone.

Glebę wokół roślin warto wyściółkować korą. Ograniczy to parowanie wody i zapobiegnie nadmiernemu rozrastaniu się chwastów, a zimą będzie stanowić dodatkową warstwę ochronną bryły korzeniowej przed mrozem. Ponadto kora pochodząca od roślin iglastych dodatkowo zakwasi podłoże.

Nawrot rozpierzchły wymaga umiarkowanego nawożenia. Rośliny zasilamy wiosną i wczesnym latem co około 10-14 dni. Najlepiej do tego celu użyć płynnych nawozów wieloskładnikowych o zbilansowanym składzie.

Byliny warto przyciąć po kwitnieniu – pobudzi to rośliny do wytwarzania nowych pędów kwiatowych. Regularnie usuwamy też pędy uschnięte, ułamane, chore, co zapobiegnie rozprzestrzenianiu się chorób o podłożu grzybowym. Rośliny te generalnie są dość odporne na choroby i szkodniki, jednak przy dużej wilgotności podłoża i powietrza mogą zostać porażone przez choroby grzybowe (np. szarą pleśń).

Nawrot rozpierzchły to roślina, która idealnie nadaje się do posadzenia w ogródku skalnym. Będzie się dobrze prezentować z innymi niewysokimi roślinami na skalniaki, do których należą np. macierzanka, rojniki i rozchodniki, rogownica, skalnica, żagwin. Bylina ta może być także sadzona na murkach oporowych, wzdłuż ogrodowych ścieżek i dróżek, na podwyższonych rabatach. Ta płożąca krzewinka nadaje się też jako roślina okrywowa – najlepsze efekty uzyskamy sadząc na 1m2 około 10-16 roślin.

Nawrot rozpierzchły można również uprawiać w donicy lub pojemniku na tarasie czy balkonie. Należy mu wtedy zapewnić słoneczne, zaciszne stanowisko i warstwę drenażową na dnie pojemnika. Warto pamiętać, że nawrot nie powinien na zimę być pozostawiony w pojemniku – przemarznie. Późnym latem należy wysadzić go do gruntu, a przed zimą świeżo posadzone rośliny trzeba okryć. Jeśli nie mamy możliwości przesadzenia byliny do gruntu, możemy ją uprawiać jako roślinę jednoroczną.

'Blue Star' – odmiana o białych kwiatach, które mają szerokie, niebieskie paski pośrodku płatków.

'Grace Ward' – odmiana o kwiatach jaskrawo niebieskich.

'Heavenly Blue' – odmiana dorastająca do około 20 cm wysokości. Ma drobne, intensywnie niebieskie kwiaty. Kwitnie w maju i czerwcu. Należy ją uprawiać na stanowiskach słonecznych. Idealnie nadaje się na skalniaki i do uprawy pojemnikowej.

'Star' – odmiana ma ciemnozielone liście, które tworzą gęsty dywan. Liście są owłosione, wąskie, o eliptycznym kształcie. Dekoracyjne dwubarwne kwiaty są jaskrawo niebieskie z szeroką, białą obwódką. Bylina kwitnie w maju i czerwca, powtarza kwitnienie we wrześniu. Jest to odmiana dość niska – dorasta do wysokości około 10-15 cm, pędy płożą się na długości do 40 cm.

'Wite Star' – odmiana o o kwiatach niebieskich, które mają szerokie, białe paski pośrodku płatków.