Alokazja

• Alokazje często mylone są z kolokazją. Choć wyglądają podobnie, to dwie zupełnie inne rośliny.

• Sok alokazji może działać drażniąco na skórę, dlatego do jej pielęgnacji warto używać rękawic.

• Od kilku lat metodą in vitro są tworzone nowe odmiany alokazji z wariegacją, sprzedawane jako niewielkie sadzonki. Niestety z czasem wybarwienie tych roślin zanika.

Ogromne liście na długich ogonkach to znak rozpoznawczy alokazji. Choć w domach pojawiają się od wielu lat, z roku na rok zyskują coraz większą popularność. Na parapetach najczęściej gości Alokazja amazonica, nazywana popularnie alokazją 'Polly'. Gatunek ten charakteryzuje się jasnym unerwieniem i nietypowym, pofalowanym kształtem liści o ciemnej barwie. Coraz popularniejsze we wnętrzach stają się również pasiasta Alokazja zebrina, welwetowa Alokazja micholitziana oraz Alokazja baginda, której liście przypominają smoczą skórę. Choć roślina ta jest bardzo popularna i łatwo dostępna, nie należy do najłatwiejszych w uprawie. Wymaga konsekwentnej pielęgnacji i odpowiednich warunków.

Idealne stanowisko powinno być jasne przez większą część dnia, ale nie skąpane w promieniach słonecznych. Alokazja nie lubi rażącego słońca. Wpadające światło należy rozproszyć, np. za pomocą firanki. Ogromne, sztywne liście, są równocześnie delikatne i mogą ulec poparzeniom. Najlepsza będzie wystawa wschodnia lub zachodnia, alokazje na takich stanowiskach powinny stać na parapecie lub w bliskiej odległości od okna. Rośliny rosnące przy południowej wystawie przenieś nieco w głąb pokoju.

Alokazje są wrażliwe na przeciągi i nagłe zmiany temperatur. Warto odsunąć je od zimnych szyb. Choć te rośliny wolą wysokie temperatury, nie mogą być trzymane w pobliżu grzejnika.

Roślina preferuje ciepłe i wilgotne powietrze. Optymalna temperatura latem to 21-25°C, jednak wszystkie gatunki dobrze znoszą upały, dochodzące nawet do 30°C. Zimą roślina odpoczywa i warto przenieść ją w chłodniejsze miejsce, gdzie temperatura wynosi około 20°C.

Alokazja nie lubi przestawiania. Gdy znajdziesz dla niej odpowiednie stanowisko, nie zmieniaj go. Choć wiele osób próbuje wystawiać ją na zewnątrz, lepiej tego nie robić, bo alokazja nie nadaje się do uprawiania w ogrodzie.

Alokazja jest wrażliwa na zmiany i po zakupie zwykle zrzuca pojedyncze liście. Jeśli roślina została dostarczona w paczce, może zrzucać więcej liści. Jest to reakcja na stres, jednak nie ma się czym martwić. Po okresie adaptacji, sadzonka szybko odbije. Rośliny te pozbywają się liści również w innych sytuacjach stresowych. Czynnikiem wywołującym taką reakcję może być przemrożenie, zbyt częste przestawianie, długi czas spędzony w suchym powietrzu, a nawet przesadzenie zbyt szybko po zakupie.

Latem alokazje wymagają częstego podlewania, nawet dwa razy w tygodniu. Przed podlaniem zawsze sprawdzaj wilgotność podłoża. Lepiej nie doprowadzać do całkowitego wyschnięcia substratu. W niższych warstwach powinien być stale wilgotny. Wierzchnie warstwy muszą jednak porządnie przeschnąć. Wilgotność podłoża sprawdzaj na głębokości co najmniej 5 cm.

To, czy ziemia należycie wyschła, możesz zweryfikować za pomocą palca, drewnianego patyczka lub specjalnego miernika wilgotności. Sondę miernika wetknij w ziemię i odczytaj wynik na ekranie. Jeśli podłoże jest suche, dolej wody. Warto korzystać z wody odstanej, o temperaturze pokojowej. Do podlewania nadają się także deszczówka i woda z akwarium.

Dokładnie rozprowadź wodę po doniczce, aby całe podłoże było mokre. Po kilkunastu minutach wylej nadmiar, który spłynął na podstawkę. Sadzonka nie może stać w wodzie. Jeśli podłoże jest zbyt mocno nasączone wodą, nie ma już w nim miejsca na tlen. W takich warunkach korzenie mogą szybko zacząć gnić.

Alokazja może być również podlewana przez podsiąkanie. W dużym pojemniku umieść doniczkę z rośliną, a następnie wlej do niego wodę mniej więcej do poziomu 1/4 wysokości doniczki. Tak przygotowaną roślinę pozostaw na około 30 minut. Po tym czasie odstaw ją na podstawkę lub do zlewu, aby nadmiar wody mógł wypłynąć z doniczki.

Zimą znacznie ogranicz podlewanie. Powtarzaj je średnio co 7-10 dni, zależnie od temperatury w mieszkaniu.

Charakterystycznym zjawiskiem występującym u alokazji jest gutacja. Objawia się powstawaniem pojedynczych kropel na krawędziach i końcówkach liści, często określane jest jako płacz rośliny. To fizjologiczna reakcja na nieodpowiednie podlewanie. Gdy sadzonka dostanie zbyt dużo wody niż jest w stanie wyparować, musi w jakiś sposób pozbyć się jej nadmiaru. Alokazja robi to, wydzielając krople wody przez liście. Gutacja nie jest chorobą i po przesuszeniu rośliny krople znikną. Staraj się jednak nie doprowadzać do takiej sytuacji. Zmniejsz ilość wody przy podlewaniu lub sprawdź, czy wilgotność powietrza nie jest zbyt wysoka.

Alokazja pochodzi z wilgotnych lasów tropikalnych i w domu potrzebuje zbliżonych warunków. Do zdrowego i szybkiego wzrostu wymaga wysokiej wilgotności powietrza, minimum 50%. Z uwagi na swoje gabaryty, domowe metody podnoszenia wilgotności mogą się nie sprawdzić. W okresie grzewczym niezbędny może okazać się nawilżacz powietrza. Najlepiej kupić model ewaporacyjny lub ultradźwiękowy. W tym przypadku urządzenia tworzące gorącą mgiełkę się nie sprawdzą. Ze względu na upodobania rośliny, można trzymać ją w jasnej łazience.

Alokazji nie zraszaj zbyt często. Może to spowodować rozwinięcie się choroby grzybowej. Za to regularnie przecieraj jej liście z kurzu. Najlepiej robić to za pomocą lekko wilgotnej ściereczki, ponieważ woda nigdy nie powinna pozostawać na liściach zbyt długo. Również welwetowe (pokryte meszkiem) odmiany z powodzeniem można czyścić tą metodą. Raz na jakiś czas wszystkie gatunki warto dokładnie umyć pod prysznicem.

Alokazja wymaga żyznego podłoża o lekko kwaśnym odczynie. Mieszanka powinna być jednocześnie dobrze przepuszczalna i napowietrzona, ponieważ roślina jest wrażliwa na przelanie. Nadmiar wody szybko zauważysz po tym, jak zachowują się liście. Najstarsze z nich zaczynają żółknąć, a na niektórych mogą pojawić się brązowe plamy z żółtą obwódką. Świadczy to o rozwijającej się chorobie grzybowej.

Podłoże powinno być stale wilgotne, ale nie ociekające wodą. Jej nadmiar musi wypływać dołem doniczki przez otwór odpływowy. Jeśli tak się nie dzieje, podłoże jest zbyt ciężkie. Alokazje są wymagające, dlatego warto poświęcić czas na przygotowanie własnego substratu. Jeśli nie możesz sobie na to pozwolić, wykorzystaj podłoże uniwersalne z domieszką dużej ilości pumeksu. Sprawdzi się także podłoże do roślin zielonych, wymieszane z substratem do storczyków w proporcji 1:1.

Sporządzając własną mieszankę, możesz wykorzystać torf, substrat kokosowy, korę sosnową, chipsy kokosowe, a także perlit lub pumeks. Wszystko mieszaj w stosunku 1:1.

• Alokazja amazońska 'Polly' (Alocasia amazonica 'Polly') – ma ciemne liście z kontrastującym, jasnym unerwieniem. Liście błyszczące o pofalowanych krawędziach i ciemnofioletowym spodzie.

• Alokazja zebrina (Alocasia zebrina) – wyróżnia się efektownymi pasiastymi ogonkami liściowymi. Ma wielkie, strzałkowate, błyszczące liście.

• Alokazja "Dragon Scale' (Alocasia baginda 'Dragon Scale') – duże, ciemne liście przypominają w fakturze smoczą skórę.

Ogromne liście wymagają dużej ilości składników odżywczych. Alokazje należy więc regularnie nawozić. Sprawdzą się wszelkie nawozy NPK. Możesz użyć nawozów uniwersalnych lub tych do roślin zielonych. Wystarczy zadbać o to, aby było w nich więcej azotu niż fosforu i potasu. To właśnie azot odpowiada za rozwój zielonych części rośliny.

Sadzonki musisz nawozić przez cały okres wegetacyjny, od wiosny do jesieni. Stosuj dawkę podaną na etykiecie produktu, aplikuj go raz na dwa tygodnie. Zimą możesz zaprzestać nawożenia albo wykorzystać nawozy zimowe, pozbawione azotu. Preparaty te wspierają odporność oraz rozwój bryły korzeniowej.

Roślina rośnie szybko, a jej bryła korzeniowa jest wyjątkowo rozrośnięta, dlatego należy przesadzać ją nawet co roku. Zawsze wybieraj doniczkę o rozmiar większą od poprzedniej. Warto wiedzieć, że alokazja nie lubi ciasnoty i doniczka powinna być na tyle duża, by swobodnie mieściły się w niej korzenie. Jeśli pojemnik jest zbyt mały, roślina nie ma miejsca na nowe korzenie, co negatywnie wpływa na ilość wytwarzanych liści. Jeśli sadzonka regularnie zrzuca liście, może to oznaczać, że potrzebuje zmiany doniczki na większą.

Sadzonkę warto przesadzić po zakupie, podłoże używane przez producentów często nie nadaje się do dalszej uprawy. Nigdy nie rób tego od razu po przyniesieniu alokazji do domu. Musi się ona najpierw zaaklimatyzować przez co najmniej 14 dni. W ten sposób oszczędzisz jej stresu.

Alokazji nie należy zamykać w pudełku i wysyłać pocztą. Po podróży zazwyczaj zrzuca najstarsze liście.

Przesadzanie najlepiej przeprowadzać wiosną i latem, zimą unikaj zmiany podłoża. Wskazaniem do przesadzania są przerośnięte korzenie, czyli takie, które wychodzą górą lub dołem doniczki, ewentualnie napierają na jej ściany.

Do uprawiania alokazji nadają się doniczki z różnych materiałów. Plastikowe należy jednak dociążyć, umieszczając na powierzchni podłoża średniej wielkości kamienie. Również ciężkie, ceramiczne lub betonowe osłonki, zapobiegną przewróceniu się rośliny. Niezależnie od użytego materiału, doniczka musi mieć otwór odpływowy na dnie. Nigdy nie sadź alokazji w osłonce.

Alokazję można rozmnożyć przez podział kłącza, choć o wiele łatwiej zrobić to przez oddzielenie odrostów. Wykonuj to przy okazji jej przesadzania. Roślina w trakcie okresu wegetacyjnego tworzy liczne bulwy. Oddziel je od sadzonki matecznej i posadź w świeżej ziemi. Idealnie sprawdzi się substrat kokosowy, zmieszany z perlitem w proporcji 1:1. Posadzone bulwy umieść w ciepłym, wilgotnym miejscu (minimum 25°C). Możesz zamknąć je w przezroczystym, plastikowym pudełku. Pamiętaj, aby codziennie je wietrzyć.

Ważne jest, aby oddzielać wyłącznie dobrze rozwinięte bulwy. Alokazje tworzą również niewielkie, podłużne bulwy, często wychodzące na powierzchnię podłoża. W języku angielskim określane są jako „runners”. Nie nadają się one do oddzielenia, więc zostaw je obok rośliny matecznej. Możesz przysypać je ziemią, aby wspomóc ich dalszy rozwój.

Alokazjom zagrażają choroby grzybowe. Objawiają się brązowymi plamami z żółtą obwódką. Takie liście należy usunąć, a całą roślinę opryskać środkiem grzybobójczym. Na choroby grzybowe i nie ma żadnych skutecznych, domowych metod, do uratowania rośliny potrzebny jest odpowiedni preparat chemiczny.

Chorobie często towarzyszy gnicie korzeni. Gdy roślina marnieje, warto obejrzeć bryłę korzeniową. Gnijące tkanki rozpoznasz po tym, że są brązowe i miękkie. Z takich korzeni często schodzi skórka. Wszystkie martwe korzenie wytnij, a sadzonkę pozostaw na powietrzu, aby przeschła. Obcięte korzenie możesz wymoczyć w środku grzybobójczym. W wodzie rozpuść preparat, zgodnie ze wskazaniami na etykiecie. W tak przygotowanym roztworze mocz korzenie przez 15 minut. Na koniec roślinę umieść w świeżym podłożu i delikatnie podlej.

Alokazja ma bardzo charakterystyczną cechę, która mylnie przypisywana jest chorobie. Nie jest to roślina, która utrzymuje na raz dużą ilość liści. Zazwyczaj ma ich jednocześnie 3-5. Im młodsza sadzonka, tym ma mniej liści. Gdy nowy liść wyrasta, najstarszy żółknie i obumiera. Choć nie wygląda estetycznie, dopóki utrzymuje się przy życiu, roślina pobiera z niego składniki odżywcze, dlatego nie warto go obrywać.

Alokazję często atakują pasożyty. Na liściach możesz spotkać mszyce, wełnowca czy tarczniki. Najczęściej pojawiają się jednak przędziorek i wciornastki.

Przędziorka poznasz po charakterystycznych pajęczynkach, które pojawiają się na roślinie. Same liście żółkną i mają liczne, jasne uszkodzenia. Ten pasożyt jest trudny do zauważenia. To niewielkich rozmiarów czerwone lub pomarańczowe roztocze, najczęściej znajdujące się na spodniej stronie blaszki. Pozbędziesz się go, myjąc roślinę wodą z mydłem, a następnie wykonując oprysk chemiczny. Do jego sporządzenia jest potrzebny preparat na przędziorki.

Wciornastki to niewielkie, podłużne owady o kształcie podobnym do przecinka. Mogą być białe (larwy) lub czarne (dorosłe osobniki). Przebywają na obu stronach liścia, ale częściej znajdziesz je na spodzie, w okolicach nerwów. Na roślinie tworzą charakterystyczne, jasne plamki, które mogą mieć srebrzysty kolor. Same liście żółkną, przy czym ten proces zaczyna się od najmłodszych liści. Po umyciu rośliny, opryskaj ją środkiem owadobójczym.