Wawrzyn szlachetny

W krajach pochodzenia to wiecznie zielone drzewko osiąga 8-10 m wysokości. W Polsce w uprawie doniczkowej dorasta średnio do 150 cm i kwitnie bardzo rzadko. Roślina rośnie wolno, a jej największą ozdobą są szeroko lancetowate, błyszczące liście o długości do 10 cm. Po roztarciu wydzielają silny, specyficzny aromat. Kwiaty drzewka laurowego są drobne i niepozorne.

Roślina uprawiana była już w starożytnym Rzymie i Grecji. W ostatnich latach stała się w Polsce bardzo popularna i ogólnodostępna w sprzedaży. Różne oryginalne odmiany sprawiają, że sadzonki różnią się od siebie wielkością.

Do wyróżniających się roślin zaliczyć można wawrzyn szlachetny „Aurea”, którego liście przebarwiają się na zielono-żółty kolor. Słabiej dostępny, ale bardzo popularny jest wawrzyn kalifornijski, który powstał w wyniku skrzyżowania dwóch gatunków — Umbellularia californica i Laurus nobilis. Ma podobne wymagania dotyczące uprawy co laur i zbliżony wygląd liści. Kwitnie późną wiosną lub wczesnym latem. Kwiaty są gwiazdkowate (kształt podobny do gwiazdy), żółte i zebrane grupami. Drzewko osiąga do 200 cm wysokości.

Wawrzyn lubi miejsca od dobrze nasłonecznionych do lekko zacienionych. Możesz uprawiać go na tarasach i balkonach usytuowanych od strony zachodniej i południowej. To gatunek, który nie toleruje dużego zacienienia. Rośnie wtedy bardzo wolno, staje się skarlały, a jego liście są mniejsze i bardziej podatne na czynniki zewnętrzne i choroby.

Uprawiając wawrzyn, zadbaj o odpowiednią ochronę przed silnymi wiatrami, ponieważ roślina źle znosi przeciągi. Na tarasie zainstaluj np. kratownice pod uprawę pnączy, lub osłony na balkon. Zimą zabierz roślinę do domu. Ustaw ją w miejscu, gdzie jest najwidniej lub postaw w pomieszczeniu nienarażonym na mrozy i dużą obniżkę temperatury.

Rośliny sadź i przesadzaj wczesną wiosną, aby aklimatyzacja przebiegła szybko. Drzewko laurowe przesadzaj co 2-3 lata do donicy o rozmiar większej. Starsze drzewka, które mają nawet kilkanaście lat, mogą pozostać już w tej samej donicy. Głównie działania sprowadzają się wtedy do wymiany wierzchniej warstwy podłoża.Wawrzyn preferuje donice nieco przyciasne. Gdy zauważysz przerastanie korzeni przez otwory w dnie, to znak, by roślinę przesadzić.

Ze względu na słabą dostępność nasion, siew jest rzadko praktykowany. Jeśli już zdecydujesz się na ten czasochłonny proces, rozpocznij od namoczenia nasion wawrzynu w wodzie przez dwie doby. Następnie zdejmij z nich skórkę i ponownie umieść w pojemniku z wodą na jeden dzień. Następnie wysiewaj je do specjalistycznego, zasadowego podłoża (np. do lawendy). Nawet mimo namaczania kiełki pojawiają się dopiero po 2-3 miesiącach od wysiewu.

Wawrzyn szlachetny preferuje podłoże żyzne i przepuszczalne. Do uprawy nie powinno się wykorzystywać uniwersalnej ziemi do roślin pokojowych. Laur wymaga gleby o wyższym pH (6,5-7,5). Jeśli jednak zdecydujesz się na uniwersalne podłoże, dodaj do niego garść mielonego dolomitu, który działa odkwaszająco. Najlepszym wyborem będzie zastosowanie ziemi do lawendy. Co roku warto wymienić wierzchnią warstwę podłoża (np. 1 cm) na świeżą. Jeśli istnieje ryzyko uszkodzenia korzeni, po prostu dosyp ziemię do doniczki.

Wawrzyn nie powinien być uprawiany w ciężkich glebach, które słabo przepuszczają wodę i tworzą charakterystyczną skorupę na wierzchniej warstwie.

Jeśli chcesz ograniczyć ryzyko gnicia korzeni (np. na skutek silnych opadów deszczu na niezadaszonym balkonie), zastosuj drenaż. Na dno donicy nasyp warstwę (3-5 cm) keramzytu, perlitu lub innego materiału drenażowego.

Podłoże drzewa laurowego powinno być regularnie, ale oszczędnie podlewane. Nadmiar wody jest bardziej szkodliwy niż krótkotrwała susza. Podlej roślinę, gdy ziemia w donicy jest praktycznie sucha, a na głębokości 1-2 cm całkowicie przesuszona. Możesz to sprawdzić palcem lub specjalistycznym wilgotnościomierzem.

Jeśli zimą przechowujesz wawrzyn w chłodnym pomieszczeniu, podlewaj go rzadko, nawet co 2-3 tygodnie. Pilnuj wilgotności podłoża. Uprawa rośliny pod zadaszeniem pozwala na systematyczną kontrolę dostarczanej wody.

Latem, podlewaj roślinę rano, by ograniczyć straty wody spowodowane parowaniem. W ten sposób uchronisz drzewko przed tzw. stresem fizjologicznym spowodowanym przez duże różnice temperatury wody i otoczenia. Podczas podlewania unikaj moczenia liści i pędów.

Wawrzyn wymaga nawożenia od wiosny do końca lata, co 2-3 tygodnie. Dobrze sprawdzają się nawozy naturalne, np. humusowe. Stosując preparaty mineralne, decyduj się na takie, które w składzie mają mało azotu i dużo potasu. Wybieraj również wolno działające pałeczki nawozowe. Wawrzynu nie dokarmiaj jesienią i zimą. W ten sposób utrudnisz drzewku przejście w stan odpoczynku.

Wawrzyn pospolity dobrze sobie radzi ze spadkami temperatury poniżej 0°C, ale może nie przetrwać polskich zim. Roślina często przemarza, jest bardzo podatna na mroźne wiatry i okresy bezśnieżne. Nawet niewielki przymrozek może spowodować opadanie liści.

Sadzenie drzewka w ogrodzie nie jest dobrym pomysłem – ma słabą odporność na niskie temperatury. W takim wypadku przed nadejściem przymrozków należałoby wykopać roślinę i posadzić ją w donicy. Wiąże się to jednak z dużym ryzykiem uszkodzenia korzeni. Z tego powodu w Polsce drzewko laurowe najlepiej od razu uprawiać w donicach. Jesienią wystarczy przenieść roślinę do widnego i chłodnego pomieszczenia. Może być to np. przeszklony ogród zimowy, pomieszczenie gospodarcze, szklarnia i ganek. Optymalna temperatura zimą powinna wynosić 5-10°C.

Jeśli nie masz takich możliwości, przenieś drzewko do mieszkania lub domu i ustaw je blisko okna. Zwróć uwagę, by w czasie wietrzenia pomieszczenia nie przemrozić rośliny. Unikaj miejsc narażonych na przeciągi i bliskość źródeł ciepła. Wawrzyn szlachetny źle radzi sobie z suchym powietrzem (wilgotność poniżej 40%). W takim przypadku warto skorzystać z nawilżaczy powietrza.

Rozmnażanie wawrzynu szlachetnego nie jest tak szybkie jak np. fikusa benjamina, który przyjmuje się chwilę po umieszczeniu w ziemi. Nie jest to też przesadnie trudne (jak w przypadku kawy, którą bardzo ciężko jest rozmnożyć w Polsce). Przy zastosowaniu odpowiedniej metody przyjęcie się sadzonek wawrzynu powinno więc przebiec bezproblemowo.

Sadzonki pozyskuj w sierpniu i wrześniu, pamiętając o tym, że ich przyjmowanie się trwa dość długo. Przycinaj fragmenty pędów o długości 8-10 cm. Miejsce cięcia (podstawa pędu) umieść w ukorzeniaczu. Następnie przenieś do pojemnika wypełnionego żyznym i przepuszczalnym podłożem, dbając, by było stale umiarkowanie wilgotne.

Ukorzenianie się wawrzynu trwa około 2-3 miesiące. Dopiero wiosną zauważysz, czy sadzonka rzeczywiście się przyjęła. Gdy tak się stanie, zaobserwujesz wykształcone nowe liście.

Dbanie o odpowiednią ilość wody w podłożu to klucz do zapobiegania gnicia korzeni, zamierania pędów z liści i obumierania całej rośliny. Jej nadmiar oraz brak przejścia w okres spoczynku zimą, zwiększa podatność na choroby.

Z chorób grzybiczych najpopularniejsza jest plamistość liści. Objawia się drobnymi brunatnymi, brązowymi lub ciemnofioletowymi plamami. Roślina pod względem estetycznym wygląda gorzej, ale nie wpływa to na jej wzrost. Zainfekowane liście najlepiej usunąć. Gdy problem nawraca, użyj preparatu grzybobójczego stosowanego do ochrony roślin pokojowych. Dbanie o odpowiednią ilość wody w podłożu to klucz do zapobiegania gnicia korzeni, zamierania pędów z liści i obumierania całej rośliny. Jej nadmiar oraz brak przejścia w okres spoczynku zimą, zwiększa podatność na choroby.

Z chorób grzybiczych najpopularniejsza jest plamistość liści. Objawia się drobnymi brunatnymi, brązowymi lub ciemnofioletowymi plamami. Roślina pod względem estetycznym wygląda gorzej, ale nie wpływa to na jej wzrost. Zainfekowane liście najlepiej usunąć. Gdy problem nawraca, użyj preparatu grzybobójczego stosowanego do ochrony roślin pokojowych.

Do powszechnych szkodników wawrzynu szlachetnego zaliczamy miseczniki i tarczniki. Owady wyglądają bardzo podobnie – mają miseczkowaty kształt i osiągają długość kilku milimetrów. Najczęściej żerują na pędach, wysysając sok z roślin. Powoduje to żółknięcie, a następnie zamieranie rośliny. Szkodniki charakteryzują chitynowe tarczki, które chronią je przed chemicznymi substancjami. Gdy znajdziesz owady, usuń je ręcznie np. przy pomocy wykałaczki, a następnie zastosuj oprysk środkiem owadobójczym.

Drzewko laurowe dobrze reaguje na przycinanie i skracanie pędów. W ten sposób możesz korygować pokrój, zagęszczać i kontrolować wzrost rośliny. Przycinanie pozwala pozyskiwać wartościową przyprawę.

Świeże liście są bardziej aromatycznie od tych suszonych, dostępnych w sklepach. Laur wystarczy przycinać 1-2 razy w ciągu roku (np. w marcu i na początku lata). Nie jest to jednak zabieg obowiązkowy. Wiele osób uprawia roślinę pod cele kulinarne. Warto jednak pamiętać, by zbyt nadmiernie nie pozbawiać drzewka liści.

Wawrzyn szlachetny wyróżnia się nie tylko walorami smakowymi (liść laurowy wykorzystywany w kuchni). To też jedna z najpiękniejszych, sezonowych dekoracji ogrodów i tarasów. Umieszczona na balkonie wprowadza akcent śródziemnomorski. Efektownie prezentuje się na tle białej elewacji i mebli z technorattanu. W ogrodzie możesz ją zestawić z oleandrem, lawendą francuską, rozmarynem, szałwią lekarską i bugenwillą.

Donice z wawrzynem ustawione przy drzwiach wejściowych do domu lub przy ścianach budynków stanowią naturalną osłonę przed wiatrem. Późną jesienią i zimą roślina subtelnie zdobi pomieszczenia i przeszklone ogrody zimowe.