Ekogroszek i paliwa do kotłów C.O.

Kotły c.o. – czyli kotły centralnego ogrzewania – to urządzenia, jakie stosuje się w celu ogrzewania domów jednorodzinnych oraz innych budynków. W przypadku kotłów na paliwa stałe najczęściej wybieranym opałem są: węgiel kamienny, jego szlachetna wersja – ekogroszek oraz pellet. Ważnym kryterium doboru paliwa jest jego dostępność i jakość, która przekłada się na wydajność, a także wpływa na obsługę pieca.

Jakie są plusy i minusy ekogroszku, pelletu i innych paliw stałych?

Zazwyczaj najważniejszą cechą paliw stałych do kotłów c.o. jest ich kaloryczność. Im bardziej kaloryczne jest dane paliwo, tym mniej go potrzeba, aby osiągnąć pożądaną temperaturę. Przekłada się to na koszty ogrzewania budynku i wygodę obsługi pieca. Każde z paliw ma też inne, dodatkowe zalety (i ograniczenia) – które z nich szczególnie warto wziąć pod uwagę?

Ekogroszek

Ekogroszek jest uszlachetnioną frakcją węgla kamiennego o rozmiarach 5-25 milimetrów. To wydajne paliwo o wysokiej kaloryczności. Sprzedawany jest najczęściej w postaci workowanej, co znacznie ułatwia jego transport i składowanie. Pozwala też na zachowanie większej czystości w kotłowniach, w których obsługa pieców na paliwa stałe bywa szczególnie uciążliwa z powodu pyłu. Dodatkowo, podzielny sposób pakowania ekogroszku, podobnie jak w przypadku pelletu, umożliwia dokupienie – w razie potrzeby – tylko niewielkiej ilości paliwa, co bywa konieczne, zwłaszcza pod koniec sezonu grzewczego. W przypadku materiałów sypkich dostawa niewielkiej ilości jest praktycznie niemożliwa (najmniejsza dostępna „porcja” to zwykle 1 tona).

Ekogroszek, wbrew swojej nazwie, nie należy do paliw ekologicznych, jednak w stosunku do nieuszlachetnionego węgla kamiennego ma on nieco mniejszy wpływ na środowisko naturalne. Głównie ze względu na niską zawartość siarki. Ten fakt pozwala również na ochronę i przedłużenie żywotności kotła.

Pellet

Ten rodzaj paliwa do kotłów c.o. składa się ze sprasowanych pod wysokim ciśnieniem trocin i odpadów, jakie powstają w procesie obróbki drewna. Jest nieco mniej kaloryczny od ekogroszku, choć – mimo wszystko – pellet liściasty (o najlepszej kaloryczności ze wszystkich) stanowi całkiem dobre paliwo. W przypadku pelletu bardzo duże znaczenie ma jego jakość. Jeśli pochodzi on z pozostałości płyt meblowych czy resztek zanieczyszczonych farbami i lakierami, zawierającymi tworzywa sztuczne i kleje – nie dość, że nie zapewnia odpowiedniej kaloryczności, to może również przysporzyć problemów z piecem (zapychający się podajnik, duża ilość odpadów etc.). Jedną z głównych zalet pelletu jest mała ilość popiołu, jaka powstaje w procesie jego spalania, co sprawia, że w przypadku pieców z zasobnikiem lub kotłów do spalania wyłącznie pelletu, cała procedura ogrzewania budynku nie wymaga codziennej obsługi. Pellet jest również paliwem niebrudzącym, a pakowany najczęściej w worki 15-kilogramowe pozwala na wygodne przenoszenie go i składowanie.

Węgiel

Ogrzewanie tym paliwem jest jedną z najtańszych, ale jednocześnie także najmniej ekologicznych opcji, która z tego powodu staje się coraz mniej popularna. Węgiel sprzedaje się w różnych wielkościach, jednak frakcją najbardziej praktyczną i najczęściej wykorzystywaną jest tzw. orzech lub kostka. To paliwo powszechnie dostępne i łatwe w użyciu. Największym jego minusem jest wspomniane już negatywne oddziaływanie na środowisko naturalne w procesie spalania oraz konieczność częstego usuwania popiołu z pieca.

Inne paliwa stałe

Niekiedy w przypadku kotłów c.o. na paliwa stałe wykorzystuje się także inne rodzaje opału, jak węgiel brunatny, drewno, różne rodzaje biomasy (brykiety słomy, rośliny energetyczne, pestki owoców, zrębki, wióry i inne). Paliwa te są zazwyczaj tańsze niż dobrej klasy ekogroszek czy pellet, ale są również mniej kaloryczne. W efekcie trzeba kupić ich znacznie więcej, a to z kolei wiąże się z koniecznością zapewnienia miejsca do składowania takiego materiału lub częstym zamawianiem kolejnych dostaw. Ponadto do użycia niektórych z tych paliw kocioł musi być specjalnie przystosowany, natomiast spalanie innych (np. drewna) może odbywać się w kotłach uniwersalnych, gdzie oprócz głównego paliwa (np. ekogroszku), dodatkową możliwością jest spalanie drewna na specjalnym ruszcie.

Na co zwrócić uwagę, kupując ekogroszek lub pellet?

Ważna jest przede wszystkim jakość opału oraz jego dostępność. Zmiany pogodowe zachodzące w ostatnich latach sprawiają, że sezon grzewczy staje się coraz mniej przewidywalny. Konieczność dokupienia opału w sytuacji nagłego ochłodzenia zdarza się często, więc stała dostępność danego rodzaju paliwa jest bardzo istotna. Przy zakupie większej ilości ważny jest również koszt transportu (ustalany zazwyczaj dla 1 tony lub palety – w przypadku materiału workowanego, jak np. ekogroszek czy pellet).

Co wybrać – pellet czy ekogroszek?

Nie ma jednej konkretnej odpowiedzi na to pytanie – obie opcje mają swoje plusy i minusy. Jeśli chodzi o ekologię, zdecydowanie korzystniejszy jest pellet, który jest wytwarzany z odnawialnej biomasy i emituje podczas spalania znacznie mniej CO2 niż ekogroszek (wytwarzany z węgla kamiennego). Pellet produkuje także mniej zanieczyszczeń w trakcie załadunku i mniejszą ilość popiołu. Ekogroszek jest jednak bardziej opłacalny, dzięki czemu – w porównaniu do pelletu – można w jednym sezonie zaoszczędzić nawet kilkaset złotych. Warto jednak pamiętać, że dostępne są piece, w których można palić zarówno jednym, jak i drugim paliwem.

Jak przechowywać pellet?

Pellet nie lubi wilgoci, która może nie tylko niekorzystnie wpływać na samo spalanie, lecz także na prawidłową pracę kotła. Miejsce jego przechowywania musi być zatem przede wszystkim suche. Nie powinno się również układać pelletu bezpośrednio na podłożu, co dotyczy przede wszystkim składowania paliwa w piwnicach. Co więcej, miejsce przechowywania pelletu musi być także odpowiednio chronione przed gryzoniami oraz ogniem – pellet jest łatwopalny, stąd też absolutnie nie może być pozostawiany w kotłowni luzem.

Jak często trzeba wybierać popiół po pellecie?

Ogrzewanie pelletem jest pod tym względem niezwykle wygodne – w sezonie wystarczy opróżniać popielnik zaledwie raz na miesiąc (lub nawet półtora). Wynika to z faktu, że podczas spalania pellet wytwarza niewielką ilość popiołu – około 1-5 kg na 1 tonę.

Jak wyłączyć kocioł na pellet lub ekogroszek?

Urządzenie wyłącza się w bardzo prosty sposób – początkowo należy wyłączyć sterowniki oraz odłączyć kocioł od zasilania. Następnie konieczne jest usunięcie resztek stosowanego paliwa, a także popiołu (zarówno z rusztu, jak i popielnika). Bardzo ważne jest także dokładne wyczyszczenie powierzchni urządzenia, udrożnienie wszelkich otworów nadmuchowych, a na koniec pozostawienie otwartych drzwiczek popielnika. Co ważne, wyłączenie kotła musi nastąpić co najmniej 1 godzinę przed rozpoczęciem czyszczenia.

Czy kocioł może być włączany i wyłączany co kilka dni?

Może, lecz zazwyczaj nie będzie to opłacalne (nagrzanie wychłodzonego pomieszczenia będzie wymagało użycia większej mocy niż utrzymanie osiągniętej już temperatury). Należy też pamiętać, że jeśli sprzęt ma nie pracować przez dłużej niż dobę, należy go koniecznie oczyścić, a także opróżnić mechanizm podający i zasobniki paliwa.

Czy kocioł C.O. można zamontować samodzielnie?

Teoretycznie można, choć nowoczesne urządzenia są na tyle skomplikowane, że lepiej zostawić to profesjonalistom. Konieczne jest m.in. odpowiednie podłączenie instalacji grzewczej, przewodów dymowych, sterowników czy odpowietrzanie i napełnianie całej instalacji. Szczegółów jest naprawdę sporo – o wszystkie mogą zadbać specjaliści Leroy Merlin. Warto sprawdzić usługę montażu zakupionych kotłów C.O., w ramach której m.in. znajduje się obowiązkowa konsultacja wstępna. W razie potrzeby można też skorzystać ze wsparcia w zakresie demontażu poprzednich urządzeń grzewczych czy innych usług hydraulicznych.