Palma koralowa czyli chamedora wytworna to roślina o pierzastych, jasnozielonych liściach i egzotycznym wyglądzie. W naturze występuje w tropikach. Jest dość łatwa w uprawie i jeśli zapewnimy jej odpowiednie warunki do wzrostu i rozwoju będzie piękną ozdobą naszego mieszkania. Palma koralowa wymaga półcienistego stanowiska, dużej wilgotności powietrza i stale wilgotnego podłoża. Najlepiej prezentuje się w wysokiej, wąskiej doniczce.
Pochodzenie i występowanie
Palma koralowa to potoczna nazwa chamedory wytwornej (Chamaedorea elegans). Roślina ta należy do rodziny arekowatych (czyli palm), która obejmuje 212 rodzajów i ponad 3000 gatunków. Palma koralowa swą nazwę zawdzięcza drobnym owocom przypominającym korale. Jej środowiskiem naturalnym są tropikalne lasy Ameryki Środkowej (głównie środkowy Meksyk i Gwatemala). W innych tropikalnych rejonach świata chamedora uprawiana jest jako roślina ozdobna. W polskich warunkach klimatycznych jest popularną rośliną doniczkową.
Wygląd
Chamedora wytworna nazywana jest także „wyniosłą”, co jest stwierdzeniem dość mylnym, ponieważ w warunkach naturalnych roślina ta może dorastać do około 3 m wysokości. W uprawie doniczkowej palma koralowa niekiedy osiąga 1,5 m wysokości, przeważnie jednak dorasta do około jednego metra.
Chamedora ma gęsty pokrój, który tworzą parzysto-pierzaste, duże liście osiągające w uprawie doniczkowej długość od 30 do 60 cm. Przewieszające się liście tworzą gęsty, ozdobny pióropusz i mają intensywnie jasnozieloną barwę. Palma koralowa może rozrastać się dość szeroko (nawet na 1-1,5 średnicy), więc należy zapewnić jej odpowiednią ilość miejsca w mieszkaniu. Chamedorę warto posadzić w wysokiej doniczce i ustawić w wyeksponowanym miejscu, aby w pełni móc podziwiać jej egzotyczną urodę.
Chamedora uprawiana w domu niekiedy zakwita (najwcześniej po około 3-5 latach uprawy), a jej drobne, kuliste kwiaty zebrane są w pierzasty, delikatnie przewieszający się kwiatostan barwy żółtej. Kwiatostan jest dość długi i rozgałęziony. Roślina ta może kwitnąć niezależnie od pory roku, jednak zdarza się to tylko wtedy, kiedy chamedora ma zapewnione optymalne warunki do wzrostu i rozwoju.
Roślina ta należy do gatunków dwupiennych (rozdzielnopłciowych), więc posiada osobniki męskie i żeńskie. Owocem palmy koralowej są małe, kuliste jagody, kształtem przypominające korale – stąd potoczna nazwa chamedory. Owoce mają kolor pomarańczowy.
Stanowisko i podłoże
Chamedora wytworna to roślina dość łatwa w uprawie. Roślina ta w naturze występuje w dolnych partiach lasów tropikalnych, gdzie panuje półcień, więc w uprawie domowej powinniśmy zapewnić jej podobne warunki. Palma koralowa najlepiej będzie się czuła na stanowisku półcienistym. Nie powinna być narażona na bezpośrednie działanie promieni słonecznych – będzie jej tam zbyt sucho i za gorąco. Optymalne będzie światło rozproszone, z dala od okna. Warto wiedzieć, że na jaśniejszych stanowiskach chamedora będzie rosła nieco szybciej.
Palma koralowa nie przepada za zbyt wysokimi temperaturami – latem optymalna temperatura to około 16-20 stopni C, zimą może być nawet nieco chłodniej – około 15 stopni C (oby nie poniżej 13 stopni C).
Chamedora wytworna wymaga podłoża żyznego, próchniczego, z dużą ilością torfu. Odczyń gleby powinien być lekko kwaśny do obojętnego (pH około 5-6). Ziemia do uprawy palmy koralowej musi być lekka i przepuszczalna, można wymieszać ją ze żwirkiem. Na dno doniczki warto wysypać warstwę drobnych kamyków lub keramzytu, aby umożliwić swobodny odpływ nadmiaru wody – zapobiegnie to zagniwaniu korzeni. W sklepach ogrodniczych bez problemu można kupić gotowe mieszanki do uprawy palm.
Podlewanie, zraszanie, nawożenie
Chamedora wytworna nie lubi suchego powietrza, na które jest narażona w okresie zimowym, kiedy dogrzewamy nasze mieszkania. Końcówki jej liści zsychają, a roślina staje się podatna na przędziorki. Palmę koralową należy więc regularnie zraszać odstaną wodą o temperaturze pokojowej. Chamedory nie stawiajmy w pobliżu piecyków czy grzejników, które dodatkowo wysuszają powietrze. Doniczkę z palmą koralową można za to ustawić na podstawce wypełnionej wodą (w taki sposób, aby doniczka nie miała bezpośredniego kontaktu z wodą). Zwiększy to wilgotność powietrza wokół rośliny i stworzy przyjazny mikroklimat zbliżony do naturalnych warunków występowania chamedory.
Chamedorę wytworną najlepiej nawozić specjalistycznymi nawozami przeznaczonymi dla palm, które mają zbilansowany skład chemiczny. Palmę koralową można też zasilać dodatkowo rozcieńczonym płynnym nawozem wieloskładnikowym do roślin doniczkowych lub ozdobnych z liści. Rośliny nawozimy w okresie sezonu wegetacyjnego, zimą nawożenia zaprzestajemy.
Rozmnażanie, przesadzanie
Chamedorę wytworną rozmnaża się przez nasiona, jest to jednak proces dość skomplikowany i długotrwały. Nasiona do wykiełkowania wymagają stałej, wysokiej temperatury (około 27 stopni C i więcej) oraz stałej wilgotności powietrza. O rozmnażanie palmy koralowej z nasion mogą pokusić się np. posiadacze szklarni, w której można osiągnąć wymagane przez roślinę warunki. Chamedorę najlepiej rozmnażać przez podział – np. w czasie przesadzania.
Chamedora ma bardzo wrażliwe na uszkodzenia korzenie, dlatego musimy bardzo uważać przy jej przesadzaniu. Rośliny powinny rosnąć w specjalnych doniczkach przeznaczonych dla palm (czyli wąskich, wysokich i stabilnych, aby ciężkie rośliny się nie przewracały). Palmy koralowe przesadzamy dopiero wtedy, kiedy roślina wyraźnie nie mieści się już w starej donicy. Nowy pojemnik powinien być o rozmiar większy od poprzedniego. Młode palmy koralowe przesadzamy częściej, nawet co roku. Starsze okazy – co około 3-4 lata. Rośliny należy przesadzać na wiosnę (marzec/kwiecień). Bardzo dużym roślinom wystarczy corocznie na wiosnę wymienić wierzchnią warstwę ziemi.
Zastosowanie i pielęgnacja
Palma koralowa w warunkach domowych może rosnąć kilka lat (około 6-7). Roślina ta rośnie dość wolno (na jasnych stanowiskach nieco szybciej), co roku wypuszcza około 2-3 nowe liście.
Chamedora bardzo dobrze znosi zanieczyszczenia powietrza, nie szkodzą jej nawet wyziewy z kuchenek gazowych. Nie stawiajmy jej jednak w pobliżu źródeł ciepła, bo suche powietrze niekorzystnie wpływa na jej uprawę. Ponadto kiedy jest za ciepło i za sucho roślina staje się bardziej podatna na przędziorki. Należy jej wtedy zapewnić odpowiednie warunki (chłodniejsze miejsce oraz większą wilgotność powietrza) i opryskać roślinę odpowiednim preparatem chemicznym.
Zbyt suche podłoże skutkuje także brązowieniem i zasychaniem końcówek liści – należy wtedy zwiększyć podlewanie. Za wysoka temperatura powoduje również zwijanie się i kurczenie liści, które następnie zasychają i opadają.
Chamedora najpiękniej wygląda posadzona w wysokiej doniczce w wyeksponowanym miejscu. Aby w pełni docenić jej urodę, liście trzeba regularnie wycierać z kurzu mokrą szmatką. Liści nie należy nabłyszczać. Palma koralowa nie wymaga przycinania, usuwamy tylko liście połamane i uschnięte.