Okulary, maski, nauszniki, kaski ochronne

Głowa to niezwykle istotna część ciała, która mieści w sobie mózg i narządy zmysłów. Uszkodzenia głowy i twarzy są szczególnie niebezpieczne, dlatego należy je odpowiednio zabezpieczać podczas wykonywania wielu prac. Sprawdź, w jaki sposób możesz je ochronić.

Szczegóły stosowania środków bezpieczeństwa osobistego określa Kodeks pracy oraz regulamin wewnątrzzakładowy. Według Kodeksu pracy (art. 237 § 1) pracodawca zobowiązany jest do zapewnienia pracownikowi takich środków.

Na elementy ochrony głowy składają się:

• kaski,
• okulary/gogle ochronne,
• osłony twarzy,
• maski spawalnicze,
• maski ochronne z filtrami i przeciwpyłowe,
• słuchawki i zatyczki do uszu.

Wybór kasku – na co warto zwrócić uwagę?

Kask stanowi podstawową osłonę czaszki, a więc także mózgu. Zabezpiecza głowę przed spadającymi przedmiotami (takimi jak klucz czy małe odłamki gruzu podczas remontu) oraz przed uderzeniem w wystające elementy (np. pręty zbrojeniowe czy rusztowanie na placu budowy). Warto wybrać kask o kształcie, który umożliwi założenie słuchawek ochronnych.

Praktycznym dodatkiem jest doczepiana osłona karku, która przyda się w miejscach pracy, gdzie sypie się dużo iskier czy drobnych opiłków. Koniecznie należy sprawdzić datę produkcji – przedstawiona jest ona w formie cyferblatu z liczbami od 1 do 12, wewnątrz którego nadrukowany jest rok produkcji. Okres przydatności do użycia określa producent w instrukcji produktu.

Okulary, gogle, osłony twarzy – kiedy co wybrać?

O oczy należy dbać szczególnie. Są wrażliwe na wszelkiego rodzaju zagrożenia mechaniczne (pyły, odpryski) oraz chemiczne (opary rozpuszczalników i innych środków).

Przed pierwszą grupą zagrożeń chronią różnego rodzaju okulary i gogle ochronne, które występują w wielu wzorach i kształtach: od zwykłych, prostych modeli chroniących przed odpryskami bezpośrednimi, po bardziej zabudowane, osłaniające również z boku. Dostępne są także okulary z żółtymi szkłami, polepszającymi widoczność w gorszych warunkach oświetlenia (np. po zmierzchu), oraz przyciemniane (o różnym stopniu zaciemnienia) – świetne, gdy w miejscu pracy jesteśmy narażeni na częste rozbłyski światła lub po prostu dużo czasu spędzamy na słońcu (pamiętajmy wtedy o filtrach UVA i UVB 400).

Lepszą ochronę zapewniają gogle, wyposażone w elastyczną uszczelkę przylegającą do twarzy – w większym stopniu zapobiegają dostaniu się do oka pyłów i odprysków. Osoby noszące okulary korekcyjne powinny poszukać modelu, na który można je założyć.

Inna forma zabezpieczenia oczu i całej twarzy to maski wykonane z półelastycznego poliwęglanu. Wykorzystywane są przez szlifierzy, ponieważ osłona zakrywa twarz od czoła do szyi.

Przyłbice, maski i okulary spawalnicze – zastosowanie

Osobnym typem osłon twarzy są maski lub przyłbice spawalnicze, stosowane przez spawaczy. Ich zadaniem, oprócz zabezpieczania oczu przed naświetleniem, jest ochrona twarzy przez iskrami powstającymi podczas spawania oraz przed promieniowaniem ultrafioletowym, które również może powodować podrażnienia i oparzenia skóry. Maski i przyłbice składają się z korpusu chroniącego twarz i, odpowiednio, z uchwytu do trzymania ręką lub regulowanej obejmy zakładanej na głowę (dzięki której obie dłonie są wolne). Kluczowy element maski to wizjer, w którym zamontowane jest ciemne szkoło spawalnicze, czyli szybka o różnych poziomach zaciemnienia oznaczonych symbolem DIN.

Okulary spawalnicze są wykorzystywane głównie podczas spawania gazowego, które nie wytwarza iskier, a gogle spawalnicze mają za zadanie chronić oczy przed intensywnym blaskiem.

Maski przeciwpyłowe i antysmogowe

Praca lub przebywanie w miejscu, gdzie występuje duże zapylenie, wymaga zakupu maski przeciwpyłowej. Zabezpiecza ona przed wdychaniem pyłów, które powstają podczas szlifowania drewna, skuwania tynków czy płytek ze ścian i mogą powodować podrażnienie dróg oddechowych, kaszel, a nawet uczulenie. Przed takimi pyłami chronią maski klasy FFP1 i FFP2.

Odpowiedniego zabezpieczenia dróg oddechowych wymaga także ekspozycja na smog. Jest to całoroczny problem, nasilający się podczas bezwietrznej pogody i w czasie zimy, kiedy w powietrzu pojawia się duże stężenie szkodliwych pyłów o wielkości określanej jako PM 2,5 i PM 10. Pyły są bardzo niebezpieczne, szczególnie dla małych dzieci i osób starszych. Aby się przed nimi zabezpieczyć, należy zastosować maskę o klasie filtracji minimum FFP2, a najlepiej FFP3, której struktura zatrzymuje pyły. Dobrym rozwiązaniem jest zakup maski z wymiennymi wkładami, np. z aktywnym węglem. Dobrej jakości wkład filtrujący zbiera do 99% zanieczyszczeń – nie tylko pyły PM 2,5 i PM 10, ale również dym papierosowy, kurz z ulicy, alergeny (np. pyłki traw i drzew).

Należy pamiętać, że maski przeciwpyłowe klasy FFP1, FFP2 i FFP3 chronią przed suchymi pyłami.

Środki chemiczne, środki ochrony roślin – jakie maski stosować?

Pracując przy środkach chemicznych, zwłaszcza jeśli występuje wysokie stężenie ich oparów, należy stosować maskę z wymiennymi filtrami, które poprzez wiązanie niebezpiecznych cząstek chronią nasze drogi oddechowe. Maski tego typu szczególnie zaleca się lakiernikom, którzy są narażeni na długotrwałe działanie rozpylonej farby i rozpuszczalnika, oraz ogrodnikom i sadownikom – podczas przygotowywania i rozpylania środków ochrony roślin. W każdym z powyższych przypadków należy pamiętać o dobraniu filtra odpowiedniego do zagrożeń, które będą występowały w miejscu pracy.

W przypadku wykonywania pracy w warunkach zagrożeń chemicznych najlepszym rozwiązaniem są pełnie maski przeciwgazowe, wyposażone w wymienne filtry, ponieważ przylegają one szczelnie do twarzy.

Ochrona słuchu – słuchawki ochronne, zatyczki do uszu

Kosisz trawnik kosiarką? Przycinasz gałęzie w ogrodzie pilarką łańcuchową? A może spędzasz dużo czasu w bardzo głośnym otoczeniu? Rozwiązaniem we wszystkich tych sytuacjach są słuchawki ochronne lub zatyczki przeciwhałasowe.

Musimy pamiętać, że ekspozycja na długotrwały, nawet niekoniecznie bardzo głośny dźwięk, może prowadzić do poważnego i trwałego uszkodzenia słuchu, łącznie z jego utratą. Podobne zagrożenia niesie za sobą krótkotrwały intensywny hałas. Aby zapobiec takim konsekwencjom, należy skorzystać z ochrony, jaką zapewniają zatyczki do uszu lub słuchawki ochronne przeciwhałasowe. Ich zadanie polega na tłumieniu dźwięku do bezpiecznego poziomu, czyli do ok. 70-80 dB. Odnośnikiem może być normalna rozmowa, której głośność wynosi ok. 50-60 dB.

Jak dobrać słuchawki ochronne?

Słuchawki zapewniają najlepsza ochronę słuchu, co wynika z ich konstrukcji: obie muszle obejmują całe uszy, dzięki czemu dokładnie przylegają do głowy. Budowa słuchawek wymusza noszenie ich na głowie, co może być utrudnione, jeśli korzystamy jednocześnie z czapki, kaptura czy kasku ochronnego. Jeśli wiemy, że podczas używania słuchawek będziemy nosić nakrycie głowy, poszukajmy wersji o poszerzonym pałąku. Na rynku są też dostępne modele z wbudowanym systemem do komunikacji, które chronią, ale jednocześnie pozwalają usłyszeć wiadomości przekazywane drogą radiową. To niezwykle istotna funkcja, ponieważ należy pamiętać, że słuchawki wytłumiają każdy dźwięk, a więc także wołanie ostrzegawcze!

Zatyczki możemy stosować jako zabezpieczenie krótkookresowe lub uzupełnienie słuchawek. Znajdą też zastosowanie, kiedy nie mamy możliwości skorzystania z pełnych słuchawek.