Piasek, keramzyt

Piasek to rozdrobnione kruszywo mineralne lub organiczne, występujące w wielu odmianach. Frakcje decydują o jego przeznaczeniu. Jest szeroko wykorzystywany w budownictwie, branży drogowej, ogrodniczej i wielu innych. Keramzyt to z kolei lekkie i wytrzymałe kruszywo ceramiczne, powstające w procesie wypalania gliny. Wykorzystuje się je m.in. w ogrodnictwie, a także do produkcji betonu i do wypełniania ubytków.

Piasek – rodzaje i właściwości

Ze względu na skład, wyróżnia się piaski wapienne, węglanowe (ich głównym składnikiem jest kalcyt), polimineralne (powstałe na bazie różnych minerałów) oraz kwarcowe (są najczęściej spotykane, składają się głównie z kwarcu). Zawartość dwutlenku krzemu w piasku kwarcowym musi wynosić co najmniej 95%. Jednocześnie nie powinien on zawierać więcej niż 0,6% tlenku żelaza. Zależnie od barwy kwarcu, piasek jest biały, żółtawy, czerwonawy, brązowy lub transparentny. Cechuje się odpornością na działanie czynników chemicznych oraz na uszkodzenia mechaniczne.

Piasek kwarcowy można podzielić na kilka kategorii, zależnie od zastosowania:

• piasek przemyty,
• odbarwiany i szorowany,
• separowany magnetycznie (pozbawiony metalu),
• selekcjonowany (pozbawiony zanieczyszczeń, które pozostały po separacji magnetycznej).

Najczęściej piasek kwarcowy dzieli się jednak ze względu na obecność barwników:

• piasek biały lub mający naturalny odcień – jest używany w budownictwie i szeroko rozumianym przemyśle; występuje jako piasek suchy (materiał formierski, wykorzystywany do celów zasypowych, jako dodatek do farb) lub mokry (dodatek do mas budowlanych i spoiw);
• piasek barwiony (zawiera żywice farbujące go na dowolny kolor) – służy jako materiał dekoratorski we florystyce, akwarystyce, branży zdobniczej i innych.

Piasek kwarcowy stosuje się nie tylko w branży budowlanej, lecz także ogrodnictwie, odlewnictwie i wielu innych. Stanowi ważny składnik betonu, zapraw murarskich i tynkarskich, farb, mas uszczelniających. Ze względu na wysoką temperaturę spiekania (1200-1500°C), używa się go również do wytwarzania form w branży odlewniczej. Ponadto piasek wykorzystuje się do piaskowania powierzchni, filtrowania wody, podczas produkcji detergentów i barwników, do wypełniania nawierzchni w ogrodzie, na terenach sportowych…

Keramzyt – właściwości i zastosowanie

Keramzyt powstaje w procesie wypalania gliny, która pęcznieje pod wpływem temperatury, a następnie jest rozdrabniania, uplastyczniana i wypalana. W efekcie powstaje trwałe, lekkie kruszywo ceramiczne o porowatej strukturze wewnętrznej i wysokiej termoizolacyjności. Charakterystycznymi cechami keramzytu są: odporność na wilgoć i mróz, paroprzepuszczalność, odporność chemiczna oraz biologiczna (tj. na działanie pleśni i grzybów). Jako materiał konstrukcyjny (keramzytobeton) i izolacyjny, cechuje się również wysokim współczynnikiem izolacji akustycznej oraz ognioodpornością. Keramzyt jest powszechnie wykorzystywany w budownictwie i ogrodnictwie.

• W branży budowlanej keramzyt służy jako materiał izolacyjny – ociepla się nim ściany, posadzki i stropy. Jest również wykorzystywany do produkcji betonu, pustaków keramzytowych, a także jako podłoże i podsypka (keramzyt podsypkowy). W geotechnice za jego pomocą poprawia się stabilność i nośność gruntu. Keramzyt jest też składnikiem mas asfaltowych, służących do budowy dróg. Dzięki niemu nawierzchnia staje się odporniejsza na niskie temperatury.
• Keramzyt w ogrodnictwie stosuje się głównie do drenażu roślin, w uprawach hydroponicznych (bardzo dobrze zatrzymuje wilgoć) lub do tworzenia zielonych dachów (bo jest lekki, ma dobre właściwości drenujące i izolacyjne). Może również służyć jako materiał ściółkujący. Ponadto wykorzystuje się go do tworzenia warstwy drenującej przy budowie ogrodowych ścieżek, zwłaszcza na terenach podmokłych. Jako materiał całkowicie odporny na działanie szkodników i patogenów, keramzyt ogrodniczy może być kilkukrotnie wykorzystywany w innym charakterze. Nie traci swoich właściwości wraz z upływem czasu.