Pręty i profile metalowe

Profile metalowe wykorzystuje się praktycznie na każdej budowie. Służą do tworzenia szkieletów bram wjazdowych, przęseł i słupków ogrodzeniowych, balustrad, barierek, prowadnic, ścianek działowych itp. Pręty metalowe i siatki stosuje się również do zbrojenia konstrukcji betonowych i wylewek.

Profile stalowe

Cechy. Profile stalowe (kształtowniki stalowe) to elementy konstrukcyjne o znacznej długości i najczęściej dużej wytrzymałości. Wykonane z nich konstrukcje są w stanie przenosić znaczne obciążenia bez utraty nośności. Można też kupić uniwersalne profile (wykończeniowe) z blachy stalowej ocynkowanej służące do wzmacniania naroży, wnęk i uskoków lekkiej zabudowy. Wytrzymałość, sztywność, trwałość i zastosowanie profilu zależy przede wszystkim od jego kształtu, wymiarów przekroju poprzecznego, sposobu wykonania i wykończenia.

Profile stalowe są wytrzymałe dlatego cała wykonana z nich konstrukcja charakteryzuje się wysoką sztywnością i może być narażona na duże obciążenia. Profile służą jako wzmocnienia narożników wewnętrznych i zewnętrznych przy wykonywaniu lekkiej zabudowy. Użycie kształtowników ze stali zmniejsza stopień skomplikowania prac konstrukcyjnych, połączenie przyciętych elementów nie sprawia większych trudności. Kształtowniki stalowe łączy się za pomocą blach węzłowych, kątowników, płaskowników i śrub, które umieszcza się w przygotowanych otworach (połączenie skręcane) lub poprzez spawanie.

Głównym kryterium podziału profili stalowych jest kształt przekroju poprzecznego. W sprzedaży dostępne są profile otwarte, zamknięte, płaskowniki i pręty różnej grubości.

Profile otwarte

Wykorzystywane są do budowy stropów, dachów oraz ścian. Można ich używać również do wzmocnienia okien, bram i drzwi. Profile o większych wymiarach i przekroju wykorzystuje się jako elementy konstrukcyjne i wzmocnienia budowli drewnianych. Większość kształtowników otwartych najczęściej wykorzystuje się w budownictwie i w ogrodzie.

Przekrój profili otwartych nawiązuje do liter alfabetu. Można wyróżnić m.in.:

• ceowniki ‒ kształtowniki przypominające w przekroju literę C, stosowane do budowy maszyn, bram i ogrodzeń;
• teowniki ‒ profile o kształcie liter T;
• kątowniki ‒ kształtowniki o przekroju złożonym z dwóch płaskowników połączonych pod kątem prostym, przypominających literę L. Mogą występować jako równoramienne i nierównoramienne. Najczęściej stosowane są do tworzenia części nośnych garaży oraz bram.

Profile zamknięte

Są to przede wszystkim rury kwadratowe i prostokątne. Możliwości ich zastosowania są analogiczne jak kształtowników otwartych. To właśnie tego rodzaju elementy są najbardziej praktyczne w budownictwie jednorodzinnym, zwłaszcza przy pracach wykonywanych we własnym zakresie. Można je wykorzystać przy budowie bram, poprowadzić w nich kable, użyć jako części futryn, a nawet mebli. Często stosuje się je na zewnątrz obiektów budowlanych, np. do budowy balustrad, słupków i przęseł ogrodzeniowych oraz bram wjazdowych.

Profile stalowe zamknięte dostępne w sklepach Leroy Merlin mają najczęściej długość 2000 mm, a wymiary przekroju poprzecznego profilu prostokątnego wynoszą 30x20 mm lub 40x30 mm. Popularne rury kwadratowe mają wymiary profilu: 20x20 mm, 25x25 mm, 30x30 mm oraz 40x40 mm. Kształtowniki zamknięte różnią się między sobą również grubością ścianek, która w znaczący sposób wpływa na nośność i sztywność elementów. Im większa grubość, tym większa wytrzymałość i sztywność danego profilu. Dostępne są także rury stalowe o przekroju okrągłym, wykorzystywane zazwyczaj w miejscach, w których duże znaczenie mają walory estetyczne.

Odrębną grupę wśród kształtowników stalowych stanowią płaskowniki oraz pręty okrągłe i kwadratowe, które w odróżnieniu od profili zamkniętych mają pełny przekrój. Tego rodzaju elementy stosuje się najczęściej przy wykonywaniu prostych konstrukcji metalowych (bram, ogrodzeń, balustrad, kwietników). Wyroby prętowe mogą być wykorzystywane jako elementy konstrukcji stalowych oraz jako zbrojenie w konstrukcjach żelbetowych. Oferowane przez nas długości i wymiary przekroju umożliwiają dokładne dopasowanie tych produktów do wykonywanych elementów. Dostępne są między innymi pręty kwadratowe 2000x10x10 mm i 2000x12x12 mm oraz płaskowniki 2000x40x6 mm, 2000x30x5 mm oraz 1000x20x4 mm. Część produktów jest ocynkowana.

Sposób wykonania

Zarówno elementy otwarte, jak i zamknięte mogą być gięte na zimno lub walcowane na gorąco, co wpływa na możliwości ich zastosowania, jak również na cenę. Przyjęło się, że kształtowniki gorącowalcowane stosuje się przede wszystkim w miejscach narażonych na działanie podwyższonych temperatur (np. jako części maszyn w budownictwie przemysłowym), ponieważ wysoka temperatura obróbki uodparnia je na działanie naprężeń termicznych. Technologia ich produkcji jest bardziej skomplikowana, co przekłada się na wyższą cenę. Proces wytwarzania elementów zimnogiętych (z użyciem giętarek rolkowych) umożliwia osiągnięcie wyższych parametrów wytrzymałościowych w porównaniu z analogicznymi kształtownikami formowanymi na gorąco.

Sposób wykończenia

Na rynku budowlanym dostępne są profile stalowe surowe (nieocynkowane) lub ocynkowane. Użycie profili ocynkowanych jest zalecane w miejscach, gdzie wymagana jest podwyższona trwałość oraz odporność na czynniki korozyjne i atmosferyczne (np. w częściach konstrukcji znajdujących się na zewnątrz obiektów budowlanych). Stosując w tych miejscach kształtowniki nieocynkowane, koniecznie trzeba zabezpieczyć je przed korozją, np. przez wykonanie powłok ochronnych (z farby do metalu lub farb proszkowych).

Pręty, zbrojenia i szalunki

Sposób zbrojenia betonu, wylewek i tynków powinien określić projektant lub wykwalifikowany wykonawca robót. Do zbrojenia betonu i wzmocnienia elementów konstrukcyjnych służą pręty stalowe, natomiast szalunki budowlane służą do nadania formy i podtrzymania konstrukcji betonowej.

Pręty stalowe

Służą głównie do zbrojenia konstrukcji żelbetowych (np. ław fundamentowych, słupów, belek, stropów, schodów oraz ścian), w których przejmują naprężenia rozciągające i tym samym zapobiegają uszkodzeniom betonu. Wykorzystywane są również do budowy i wzmacniania konstrukcji metalowych bram, ogrodzeń, kratownic, balustrad, gabionów itp. oraz w produkcji maszyn przemysłowych. Stanowią także element nowoczesnych mebli.

Wybierając pręty stalowe stosownie do ich przeznaczenia, trzeba brać pod uwagę wiele czynników ‒ m.in. rodzaj materiału, klasę wytrzymałości, przekrój i jego wielkość, sposób wykończenia (zwłaszcza w elementach narażonych na działanie warunków atmosferycznych) czy metodę wytworzenia. Wymagane parametry prętów zwykle podawane są w projekcie.

Pręty ze względu na przekrój można podzielić na: okrągłe, prostokątne i kwadratowe.

Pręty stalowe okrągłe występują w formie:

• gładkiej ‒ najczęściej wykorzystuje się je przy elementach pomocniczych, np. strzemionach budowlanych;
• żebrowanej ‒ stosuje się je przy zbrojeniu elementów nośnych, ponieważ żebrowana powierzchnia wpływa na zwiększenie przyczepności pomiędzy stalą a betonem.

Klasę wytrzymałości stali używanej do zbrojenia konstrukcji określa się przy pomocy litery A i liczby: A-0, A-I, A-II, A-III i A-IIIN. Należy pamiętać, że A-0 oznacza klasę najniższą, natomiast A-IIIN najwyższą. W kwestii sposobu wykończenia prętów najczęściej stosowaną powłoką jest cynk. Pręty ocynkowane nie ulegają korozji oraz wykazują zwiększoną odporność na działanie czynników atmosferycznych.

Pręty dostępne w sklepach Leroy Merlin można kupić na sztuki. Najbardziej typowe średnice to 6 mm, 8 mm, 10 mm, 12 mm, 16 mm, 20 mm. To właśnie takie elementy są najczęściej wykorzystywane do zbrojenia fundamentów, stropów, ścian i słupów. Z ich użyciem możemy również wzmocnić podjazd i posadzkę w garażu. Do budowy konkretnego elementu (np. belki, słupa, stropu) konieczne jest właściwe rozmieszczenie prętów (rozstaw zgodnie z projektem) oraz powiązanie ich w siatki przestrzenne za pomocą drutu wiązałkowego lub wiązarki. Należy pamiętać, że w każdym przypadku konieczne jest zachowanie odpowiedniej grubości otuliny (odległości między brzegiem pręta a krawędzią betonu). Aby uzyskać zamierzony efekt, najlepiej wykorzystać podkładki dystansowe ‒ np. listwy lub tzw. gwiazdki.

Pręty i siatki kompozytowe

Oprócz prętów stalowych w sprzedaży dostępne są również pręty i siatki kompozytowe, najczęściej wykonane z włókna szklanego z dodatkiem żywicy (cienkie siatki zbrojeniowe mogą być tworzone z samych włókien). Cechują się one lekkością, elastycznością, wytrzymałością oraz odpornością na czynniki chemiczne. Elementy tego typu nie ulegają korozji i nie przewodzą prądu. Pręty kompozytowe stanowią coraz bardziej popularną alternatywę dla wyrobów prętowych ze stali. Ich zastosowanie pozwala na zwiększenie trwałości danego elementu.

Szalunki budowlane

Przez fachowców nazywane deskowaniem, są niezbędne podczas prac związanych z wylewaniem elementów betonowych. Stanowią swego rodzaju formę, która ma nadać danej części obiektu odpowiedni kształt oraz podtrzymać wiążącą mieszankę betonową. Mimo że jest to rodzaj konstrukcji tymczasowej, odgrywa bardzo istotną rolę w przebiegu procesu budowlanego.

Popularnym materiałem stosowanym do wykonywania deskowań jest sklejka szalunkowa. Jest to rodzaj płyty drewnopochodnej, która charakteryzuje się wysoką wytrzymałością na zginanie. Płyty szalunkowe ze sklejki powstają z kilku cienkich warstw drewna (fornirów) sklejonych ze sobą. Na rynku budowlanym dostępne są różne modele płyt, w tym wodoodporne.

Wśród innych materiałów stosowanych do wytwarzania szalunków należy wymienić deski, płyty OSB (płyty drewnopochodne o jednokierunkowym ułożeniu wiórów) czy płyty MFP (płyty drewnopochodne o wielokierunkowym ułożeniu wiórów), a także kształtki ceramiczne, kształtki betonowe i karton impregnowany.

Szalunki można podzielić na tradycyjne (najczęściej z desek, jednorazowego użytku) oraz systemowe (do wielokrotnego użytku).

Wygodną formą są też szalunki tracone ‒ najczęściej mają one postać kartonowych kształtek wykorzystywanych przy betonowaniu słupów. Ich główne zalety to: lekkość, prostota montażu oraz szeroki asortyment dostępnych średnic. Każda tuleja papierowa musi być dobrana ściśle do wymiarów betonowanej podpory.

Producenci oferują też coraz szerszą gamę elementów prefabrykowanych zmniejszających zakres niezbędnych do wykonania robót żelbetowych. Jednymi z najbardziej popularnych są nadproża prefabrykowane, których zastosowanie nie wymaga przerwy technologicznej wydłużającej czas trwania prac budowlanych (w przypadku nadproży monolitycznych potrzebny jest czas na związanie betonu). Jest to rodzaj szalunku traconego, czyli wbudowywanego w ścianę na stałe. Co więcej, bez problemu można nabyć elementy wykonane z materiału ściśle dopasowanego do surowca użytego do wzniesienia danej ściany (np. nadproże Porotherm 23,8 Wienerberger).

Siatki podtynkowe

Siatka podtynkowa najczęściej stanowi warstwę zbrojącą w systemach ocieplenia elewacji z wykorzystaniem styropianu lub wełny (ETICS). Siatki podtynkowe są odporne na zerwanie i mają dużą przyczepność do zaprawy tynkarskiej, dzięki czemu tynk dobrze się ich trzyma i nie pęka. Większość materiałów dostępnych w sprzedaży może być stosowana zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz. Produkty przeznaczone do zastosowania zewnętrznego muszą być odporne na działanie czynników atmosferycznych, w tym środowiska agresywnego (kwaśne deszcze) ‒ w przeciwnym razie mogą ulec korozji i uszkodzeniom powodującym zmniejszenie wytrzymałości. Siatki podtynkowe stalowe (np. Leduchowskiego, Rabitza) oraz z włókien szklanych zapobiegają powstawaniu spękań i zarysowań, które mogą pojawiać się na wykończonych powierzchniach. Produkty tego typu można stosować zarówno przy pracach tynkarskich, jak i wykonywaniu wylewek (siatka zbrojeniowa pod posadzki). Podczas dokonywania wyboru odpowiedniego produktu należy kierować się wskazaniami producenta dotyczącymi jego zastosowania oraz możliwych miejsc wbudowania.