Instalacje wodne i gazowe

Instalacje wodne i gazowe można wykonywać z tworzyw sztucznych bądź stali czy miedzi. W zależności od wybranego materiału występują różne systemy łączenia rur – zgrzewanie, klejenie czy połączenia gwintowane. Zanim dojdzie do wyboru instalacji, warto poznać ich rodzaje. Wyróżnia się m.in. instalacje miedziane, polietylenowe PE i PEX, PVC i CPVC (klejone), polipropylenowe (zgrzewane) i stalowe. Ważny jest również system mocowania i sposób ocieplenia instalacji.

Instalacja miedziana – czym się charakteryzuje? Kiedy wybrać?

Miedź jest materiałem wykorzystywanym zarówno w instalacjach wodnych (wodociągowych oraz grzewczych), jak i gazowych w budynkach. Należy jednak pamiętać, że w przypadku instalacji gazowych przewody miedziane można stosować jedynie wewnątrz budynku, za gazomierzem.

Instalacje z miedzi charakteryzują się dobrą odpornością na korozję i wysoką trwałością. Co ważne, dla systemów wodnych miedź jest materiałem bakteriostatycznym, a więc hamuje rozwój bakterii i glonów w instalacji. Instalacje miedziane umożliwiają łatwy i szybki montaż. Nie jest to materiał tani, ale warto w niego zainwestować.

Rury miedziane, średnice, kształtki i połączenia

Podstawowym elementem każdej instalacji są rury. W ofercie Leroy Merlin dostępne są miedziane rury o średnicach od 15 do 28 mm. Taki zakres umożliwia wykonanie całej instalacji wodnej w domu – od podłączenia pojedynczego urządzenia do wykonania pionów zasilających.

W ofercie Leroy Merlin jest szeroki wybór złączek do łączenia rur:

• kolano – służy do zmiany kierunku przepływu o 90⁰ na trasie instalacji;
• korek – kształtka do zakończenia przewodu, stosowana jako rozwiązanie tymczasowe przy planowanej późniejszej rozbudowie instalacji;
• mufa – złączka prosta z gwintem wewnętrznym służąca do łączenia przewodów o tej samej średnicy;
• nypel – złączka z gwintem zewnętrznym wykorzystywana do łączenia dwóch rur o tej samej średnicy;
• obejście – kształtka umożliwiająca ominięcie głównego przewodu;
• redukcja – do łączenia przewodów o różnych średnicach;
• trójnik – kształtka złożona z trzech wylotów służąca do wykonania odgałęzienia w instalacji;
• śrubunek – kształtka złożona z trzech części (gwint zewnętrzny, nakrętka i gwint wewnętrzny) służąca do łączenia przewodów.

Instalacje z rur miedzianych łączy się za pomocą połączeń gwintowanych lub zaciskowych. Aby wykonać połączenie gwintowane, należy na koniec rury założyć nakrętkę oraz uszczelkę, a następnie wsunąć rurę w złączkę aż do oporu i dokręcić nakrętkę. Szczelność zapewnia uszczelka znajdująca się pomiędzy nakrętką a złączką. Aby wykonać pełne połączenie, należy analogicznie dołączyć rurę z drugiej strony złączki.

W celu wykonania połączenia samozaciskowego na koniec rury należy założyć nakrętkę, pierścień oraz uszczelkę (pierścień trzeba posmarować specjalnym smarem), a następnie wsunąć rurę w złączkę do oporu i dokręcić nakrętkę. Połączenia zaciskowe są szczelne dzięki pierścieniowi, który rozpłaszcza się po dokręceniu nakrętki. Analogiczne połączenie należy wykonać z drugiej strony.

Instalacje polietylenowe PE

Rury polietylenowe wykorzystywane są w instalacjach wody zimnej i sieciach wodociągowych. Charakteryzują się wysoką odpornością chemiczną, elastycznością oraz dużą gładkością ścianek. Są także odporne na działanie niskich temperatur.

Sklepy Leroy Merlin oferują do budowy sieci i instalacji wodociągowych przewody i kształtki o średnicach: 25, 32 i 40 mm. Dostępne są kształtki w postaci trójników, kolan, korków oraz złączek. Przydatnym urządzeniem jest też kalibrator do rur, który służy do fazowania i kalibrowania rur PEX/AL/PEX oraz przywrócenia okrągłego przekroju rury.

Instalacje polietylenowe PEX

Rury wykonane z PEX (czyli usieciowanego polietylenu) ze względu na swoje parametry fizykochemiczne znajdują szerokie zastosowanie w hydraulice. Przewody z polietylenu PEX są odporne na wysokie temperatury (aż do 95℃). Mają gładkie ścianki, dzięki czemu opory przepływu są znikome. Są też odporne na uszkodzenia mechaniczne. Stosuje się je m.in. w instalacjach wodnego ogrzewania oraz wodociągowych. Rury wielowarstwowe PEX posiadają antydyfuzyjną barierę z aluminium, która zapobiega wnikaniu tlenu do instalacji. Obecnie na rynku pojawiają się coraz to nowe systemy, do których produkcji używa się wielu materiałów i stosuje się różną kolejność warstw. Do oznaczenia tych rur wykorzystuje się skróty nazw materiałów użytych do ich produkcji i wskazujących na kolejność warstw materiałów, np.:

• PEX-AL-PEX,
• PE-XB/AL/PE-RT,
• PERT-AL-PERT,
• PE-XC/AL/PE-HD.

Najczęściej warstwa antydyfuzyjna wykonywana jest z aluminium.

Wielowarstwowe rury PEX zazwyczaj są dostępne w postaci zwojów o długości od 5 do 100 metrów bieżących.

Leroy Merlin oferuje także przewody w otulinie, których zaletą jest to, że nie trzeba ich dodatkowo izolować termicznie. Kolor otuliny (czerwony lub niebieski) wskazuje na typ przewodu (zasilający lub powrotny), co ułatwia pracę wykonawcy.

Rury PEX, podobnie jak zwykłe rury PE, łączy się poprzez złączki zaciskowe gwintowane lub złączki zaciskowe wsuwane. Połączenia wykonuje się z wykorzystaniem standardowych złączek instalacyjnych, takich jak kolano, trójnik, złączka czy śrubunek. Do instalacji ogrzewania wykorzystuje się specjalne kształtki grzejnikowe oraz przyłącza grzejnikowe.

Instalacje PVC i CPVC (klejone)

Rury z PVC i CPVC wyróżniają się niskim ciężarem właściwym, dużą trwałością, a także odpornością mechaniczną i na korozję. Przewody łączone są za pomocą kształtek klejonych, takich jak czwórnik, kolano, trójnik, tuleja, zaślepka, złączka czy śrubunek. W przypadku konieczności ominięcia innej rury stosowane jest obejście, a gdy planowana jest rozbudowa instalacji, tymczasowo zakłada się korek na ostatnim odcinku przewodu.

PVC to materiał odporny na temperaturę do 60℃, dlatego jest stosowany w instalacjach wody zimnej. Z kolei chlorowany polichlorek winylu (CPVC) to zmodyfikowany polichlorek winylu powstały wskutek dodania chloru do PVC. Rury z CPVC mogą pracować w przedziale temperatur 0–100℃. Można je stosować w instalacjach wody zimnej i ciepłej. Montuje się je jak rury stalowe i łączy za pomocą kleju kształtkami z tego samego tworzywa.

Instalacje polipropylenowe (zgrzewane)

Polipropylen stosowany jest w instalacjach zimnej i ciepłej wody użytkowej oraz centralnego ogrzewania. Instalacje PP mogą pracować w temperaturach 0–90℃. Duża sztywność polipropylenu (choć mniejsza niż PVC) umożliwia wykorzystanie go do układania pionów, gałązek i podejść. Łączy się go przez zgrzewanie w temperaturze 240–270℃ z wykorzystaniem typowych kształtek. Leroy Merlin poza szerokim wyborem standardowych łączników do instalacji polipropylenowych oferuje także zawory i zaślepki.

Instalacje stalowe

Instalacje ze stali dotychczas były szeroko stosowane zarówno w instalacjach ogrzewania, jak i ciepłej i zimnej wody. Obecnie jednak tracą na popularności na rzecz instalacji z tworzyw sztucznych. Stal jest odporna na bardzo wysokie temperatury i nie odkształca się, dzięki czemu dobrze sprawdza się w instalacjach wysokotemperaturowych.

Rury stalowe ze względu na dużą sztywność nie wymagają mocowania do ścian. Podstawowym sposobem łączenia rur stalowych jest spawanie, jednak mogą być również łączone na kołnierze lub kielich. Wśród wad tego typu rozwiązania możemy wymienić podatność na korozję.

W ofercie Leroy Merlin oprócz rur o średnicach 1/2", 3/4" i 1" dostępne są również stalowe kolana do połączeń zaprasowywanych. Poza produktami ze stali dostać można także produkty miedziane oraz ze stali ocynkowanej galwanicznie.

Wady i zalety materiałów do instalacji wodnych

Obecnie do wykonania instalacji wodnych powszechnie stosuje się tworzywa sztuczne. Ich zaletą jest trwałość, łatwość i szybkość montażu oraz stosunkowo niski koszt. Materiałem o najszerszym zastosowaniu jest PEX, czyli usieciowany polietylen. Dzięki swoim właściwościom nadaje się do wszystkich typów instalacji wodnych, również zewnętrznych.

PVC to tani i popularny materiał instalacyjny. Przeznaczony jest jednak do zimnej wody, ze względu na stosunkowo niską wytrzymałość na temperaturę.

Instalacje polipropylenowe sprawdzają się w instalacjach centralnego ogrzewania, a także wody zimnej i ciepłej. PP to materiał uniwersalny, łatwo dostępny, stosunkowo tani i prosty w montażu.

Polietylen (PE) najlepiej sprawdza się w instalacjach wody zimnej, ze względu na wytrzymałość na temperaturę.

Instalacje wykonane z miedzi charakteryzują się wysoką odpornością na korozję, ale wymagają dużych nakładów finansowych. Ważna jest też precyzja podczas montażu i konieczność izolowania termicznego przewodów, co wpływa na długi czas wykonania takiej instalacji.

Systemy mocowań i ociepleń instalacji

Nie wystarczy kupić rur i kształtek, należy pamiętać także o właściwym mocowaniu instalacji oraz jej zaizolowaniu. Odpowiednie mocowanie zapewni punkty podparcia i zapobiegnie rozłączaniu się instalacji na połączeniach. Izolacja przewodów zmniejsza straty ciepła, dzięki czemu woda w instalacji ma odpowiednią temperaturę. Przekłada się to również na oszczędności dla użytkownika. W tej kategorii w ofercie Leroy Merlin są:

• uchwyty – to standardowe rozwiązanie mocowania rur instalacyjnych. Dzięki szerokiemu zakresowi rozmiarów uchwytów można zastosować różne rodzaje rur wykonanych z miedzi, PP, PEX-AL-PEX czy metric. Są mocowane na śruby do ściany;
• wsporniki – stalowe elementy służące do podtrzymania instalacji prowadzonych przy ścianach;
• otuliny w postaci pianki – zapewniają termoizolację rur. Otuliny z pianki polietylenowej powstrzymują wnikanie pary wodnej, dzięki czemu chronią rury przed zaroszeniem i korozją. Są odporne na nasiąkanie wodą. Zastosowanie kolorów (czerwony i niebieski) ułatwia oznaczenie przewodów zasilających i powrotnych. Otulinę zakłada się na przewód i łączy np. za pomocą specjalnych klipsów. Produkt dostępny jest w zwojach o długości od 2 do 10 mb;
• obejmy – podobnie jak uchwyty, umożliwiają punktowe podwieszenie przewodu, zakłada się je na rurę i mocuje do ściany śrubami. Wykonane są zazwyczaj z metalu z gumową uszczelką od strony wewnętrznej;
• opaski – montowane na rurze w celu tłumienia drgań, poprzez zastosowanie rdzenia z gwintem mogą stworzyć stały punkt mocowany do podłoża (podobnie jak obejma);
• rury karbowane (tzw. peszel) – są elastyczne, dlatego można je łatwo dostosować do przebiegu instalacji. Zapewniają zabezpieczenie przewodów przed uszkodzeniami mechanicznymi. Dostępne w zwojach od 5 do 50 mb;
• klipsy i haki do podłogówki – umożliwiają przytwierdzanie pętli przewodów do styropianu w systemie ogrzewania podłogowego. Są wykonane z tworzywa sztucznego.